Ekonomi duraksamasına karşı olan etkisi: Üretenleri piyasaya sürmekte zorluk oluşması ve talebin azalması ekonominin duraksamasına neden olur, böylece işçilerin sayısında da azalma gözlenir, işsizlik, iflas ve düzenin bozulması söz konusudur, ekonominin bu kadar etkilenmesi en önemli problemlerden birisidir. Dünya ekonomisini tehdit eden problemlerden biri olarak bilinir, bu konudaki araştırmalar ve sonuçlar çok farklı boyutlar almaktadır, bazıları etki eden faktörün talebi azaltmaktadır diye düşünmekte bazıları ise biriken ürünlerin fazla olduğunu düşünmektedir. Diğer bir kesimin bu konudaki düşüncesi ise dünyanı günümüzdeki halinden yana olduğunu düşünmektedir. Bu duraklamayı durdurmak amaçlı çalışmaları ile unlu olan İngiliz ekonomistin (Kinz) yöntemi büyük etki yaratmaktadır, iş piyasasını yükselterek talebin artması ile birlikte birikimlerin azalması ve harcamaların artması halinde üretim ve yatırımın artmasını görebiliriz. Aynı zamanda vergileri düşürerek kriz dönemini atlattıktan sonra yatırımın yükseldiğini görebiliriz, talebin ve ekonominin canlanmasına neden olabilir, aksi takdirde ekonominin çökmesi ve dünyaca bu çökelmeden etkilenmesi söz konusudur.

Buradan bazı çalışmalara ve araştırmalara bakılırsa İslam ekonomisinin nasıl yürüdüğüne dair incelemeler yapıldığını görebiliriz, ekonominin çökelmemesinin arkasında olan Allah Teâlâ tarafında farz edilen zekât prensibi olduğunu görebiliriz (Ali bin Alajami Alaşi, 2010). 

Enflasyonun nedeni üretim ve tüketimi aynı zaman da birikimin ve yatırımın arasındaki dengenin kaybolmasıdır. Bu durumun oluşması ekonominin negatif bir şekilde etkilenmesi söz konusudur, devlet ekonomisinin zayıflaması ve üretim kaynaklarının etkilenmesi sonucunda oluşabilir. Fiyatların yükselmesi en başta tüketimi etkilediğini de görebiliriz. Günümüzdeki enflasyon durumunu her ne kadar önemsediğini de görsek bile ancak açıklamakta zorlandıklarını belirleyen iki önemli sebep var:

• Enflasyon bir olgudan oluşan durum değildir, kaynağı birkaç olguları bir araya gelmesi ile birlikte ortaya çıkan bir durumudur. 
• Enflasyon çeşitleri farklılık göstermektedir, içsel enflasyon nakit enflasyonu anlamına gelememekle birlikte ayni zamanda fiyatsal enflasyon içermediğini de gösterir.

1. Bölüm ayrılarak, örneğin tüketim enflasyonu, sermaye enflasyonu (yatırım enflasyonu) . 
2. Enflasyon basıncına göre belirlenerek, ekonomistlere göre iki çeşide ayrılırlar, talep cezbi için oluşan enflasyon (talebin artışını izleyen yükselen fiyatlar), harcın ödemesinde kaynaklanan enflasyon (üretim harçların yükselmesi sonucu ortaya çıkar) 

Zekâtın enflasyona etkisi şöyle de oluşabilir:

– Talebin cezbi ile oluşan enflasyon ve zekât: Zekât talebin artmasına yardımcı olur (tüketim ve üretimi) böylece talebin arttığı takdirde enflasyon görülmez, zekâttan kaynaklanan talep artışı üretim ve tüketimde artış gösterdiğinde enflasyonun yok olduğunu görebiliriz. Bunun sebebi bazı zekât hâsılatını belli ürünleri piyasaya sürdürmede kullanarak tüketilen ürünlerin üzerindeki zekât payını düşürmekte olup enflasyonun oluşmasına engel olabilir. Ancak enflasyonunun oluşmuş olması zaman zekâtın etkisi şöyledir: 

1. Zekât hâsılat döneminin her gününde düzenli olarak bulunması devletin piyasaya nakit sürmesine ihtiyaç olmamasını sağlar. 
2. Zekât farzı yerine getirildiği takdirde her bireyin ihtiyacının yerine getirilmesi anlamına gelir. Ancak servetlerin üzerine nisabın oluşması şarttır, esas ihtiyaçlar bu konuda önem taşır, toplum esas ihtiyaçları tüketmesi takdirde talebin artmasını görebiliriz. 
3. Zekât adayların ortalama düzeyin üstüne çıktıkları anda tüketimleri yükselme yaşamaktadır, bunun sebebi varlıklarına zekât payının oluşmaması, ancak İslam dini bu duruma karşı olarak israf sınıfına girdiğini belirlemektedir. 
4. Zekâtın ana prensibi zenginlerin fakirlere zekât payı aktarması üzerine kuruludur, ancak bunun gerçekleşmesi için üretimin uygun olması ve sermayenin bulunması gerekir, uzun vadede üretimin artması talebin ne kadar olursa olsun karşılaması halinde enflasyonun oluşmamasını görebiliriz. 
5. Tarım ve büyükbaş hayvanlar üzerine oluşan zekâtın ölçüleri nakit olarak değildir ürünün kendisi verilmeli. 
6. Duraklama yaşayan ülkelerin vergi sistemine tabi olduklarını görebiliriz, ancak zekât üzerine kurulan esaslar esneklik ve kifayet sağlamaktadır. Zekât nisabının azalması halinde zekât oranını toplumda yükselmesine neden olur, verginin hâsılatını aştığını da görebiliriz, böylece devlet zekât hasılatını kontrol edebilir, enflasyona karşı kullanabilir. 

Harcamalara karşı olan enflasyon üzerindeki zekât etkisi: 

• Zekât verenlere sabit ve direkt bir şekilde tutunma sağlar, üretim harçlarını yükselterek ürünlerin fiyatlarını yükseltmek anlamana gelmez
• Yatırımın azalması enflasyon sebeplerinden biridir, ancak zekât böyle duruma izin vermemektedir, verginin aksine yükseliş gösteren vergi şeklinin aksine çalışmaktadır, böylece yatırımcıların harcamalarını etkilemeyecek şekilde sürdürmesini sağlayan zekât enflasyona da engel oluşturur. 
• Zekât yatırımın artmasına neden olabilir, sermaye sahiplerine oluşan zekât payı onları harekete geçirerek kümeleşmeye engel olur, üretimde aksaklık yaşatmadan sürdürür, aynı zamanda işsizliği azaltarak katkıda bulunur (Çara Murat 145 2009 150).

(Bu metin makaleden alıntıdır. Makalenin tamamını okumak için kaynakta yer alan bağlantıya tıklayınız.)

Kaynak: Açık Bilim