Editör Notu: Bu başlık altında Abdullah DURMUŞ, Necmeddin GÜNEY, Abdullah KOÇDOĞAN tarafından hazırlanan ve Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi tarafından yayınlanan Türkiye’de İslâm İktisadı ve Finansı Literatürü adlı çalışmadan alınan literatür taraması bölümlerinin, konularına göre ayrılmış bir şekilde peyderpey islamiktisadi.net okuyucularına sunulması amaçlanmaktadır.
Türkiye’de İslâm İktisadı ve Finansı Literatürü 4 başlığıyla bu haftaki bölümde “Borsa, Sukuk, GES (Gelire Endeksli Senet) ve Diğer Menkul Kıymetler”  konusu ile ilgili literatür taraması yayınlanacaktır.

 Borsa, Sukuk, GES (Gelire Endeksli Senet) ve Diğer Menkul Kıymetler 
     i- Kitap ve Kitap Bölümü

• HEYET, İslâm Açısından Borsa, Muharrem Karslı vdğr. (eds.), İstanbul: Ensar Neşriyat, 1994, 149 s.
• Nihat Dalgın, “Menkul Kıymetler”, Günümüz Fıkıh Problemleri, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, 2010, s. 196-213.

      ii- Tez

• Aytaç Aydın, “İslâm Hukukunda Kıymetli Evrak, Kambiyo Senetleri, Hisse Senedi ve Borsa”, Yüksek Lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, 1995, 344 s.
• Ali Aba, “İslâm Hukukunda Borsa”, Yüksek Lisans tezi, Uludağ Üniversitesi, 1996, 131 s.
• Ömer Akmanşen, “İslâm Hukuku Prensipleri Işığında Borsa”, Yüksek Lisans tezi, Erciyes Üniversitesi, 1997, 89 s.
• Muaz Güngören, “Katılım Bankalarında Alternatif Menkul Kıymet İhracının (Seküritizasyon) Yapısal Farklılık Gösteren Finansal Piyasalarda Uyum Modellemesi: Sukuk Örneği”, Doktora tezi, Kadir Has Üniversitesi, 2011, 186 s.
• Funda Öztürk, “Yeni Bir Sermaye Piyasası Aracı: Sukuk”, Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi, 2013, 139 s.
• Mehmet Çolak, “Borsa İstanbul’da Yapılan İşlemlerin İslâm Fıkhı Açısından Değerlendirmesi”, Yüksek Lisans tezi, Erzincan Üniversitesi, 2014, 140 s.
• Rıdvan Altınkaya, “Sukuk Finans Modeli ve Türkiye’deki Potansiyelinin Araştırılması”, Yüksek Lisans tezi, Karabük Üniversitesi, 2014, 108 s.
• Berin Dikgöz, “Yeni bir Sermaye Piyasası Aracı Olarak Sukuk: Yapısı, işleyişi ve Muhasebeleştirilmesi”, Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi, 2015, 152 s.

      iii- Makale ve Tebliğ

• Mehmet Tekelioğlu, “Senetlerin Karşılıkları ve Teminatı”, Faizsiz Yeni Bir Banka Modeli: Faizsiz Kredileşme Sistemi, Ahmet Tabakoğlu, İsmail Kurt (eds.), İstanbul: İSAV, 1987, s. 41-146.
• M. Salih Yavuzer, “Yeni Bir Faizsiz Banka Modelinde Senet Çıkarılması ve Senet Çeşitleri”, Faizsiz Yeni Bir Banka Modeli: Faizsiz Kredileşme Sistemi, Ahmet Tabakoğlu, İsmail Kurt (eds.), İstanbul: İSAV, 1987, s. 97-120.
• Hira Karagülle, “Senetlerin Tedavülü ve Fiyatlandırılması”, Faizsiz Yeni Bir Banka Modeli: Faizsiz Kredileşme Sistemi, Ahmet Tabakoğlu, İsmail Kurt (eds.), İstanbul: İSAV, 1987, s. 147-158.
• Süleyman Kılıç, “Bina ve Fabrika İnşasının Senetle Kredilendirilmesi”, Faizsiz Yeni Bir Banka Modeli: Faizsiz Kredileşme Sistemi, Ahmet Tabakoğlu, İsmail Kurt (eds.), İstanbul: İSAV, 1987, s. 171-177.
• Yunus Vehbi Yavuz, “Gelir Ortaklığı ve Buna Bağlı Köprü-Baraj Senetlerinin Hükmü”, İslâm Ekonomisinde Finansman Meseleleri (1986), İstanbul: Ensar Neşriyat, 1992, s. 524-545.
• Abdülaziz Bayındır, “Türkiye’de Şirket Yapısı ve Borsacılık”, İslâm Açısından Borsa, İstanbul: Ensar Neşriyat, 1994, s. 83-101.
• Ali Şafak, “Menkul Kıymetler ve Ticareti”, İslâm Açısından Borsa, İstanbul: Ensar Neşriyat, 1994, s. 65-79
• Hayrettin Karaman, “Menkul Kıymetler Borsası”, İslâm Açısından Borsa, İstanbul: Ensar Neşriyat, 1994, s. 59-64.
• Halil Günenç, “Faiz, Finans ve Borsa ile İlgili Bazı Meseleler”, I. Uluslararası İslâm Ticaret Hukukunun Günümüzdeki Meseleleri Kongresi, Mehmet Bayyiğit (ed.), Konya: Kombad Yayınları, 1997, s. 244-270.
• Hamza Aktan, “Ticaret Hukukunun Yeni Bazı Problemleri Üzerine İslâm Hukuku Açısından Bir Değerlendirme (Borsa, Teminat Mektubu, Leasing)”, I. Uluslararası İslâm Ticaret Hukukunun Günümüzdeki Meseleleri Kongresi, Mehmet Bayyiğit (ed.), Konya: Kombad Yayınları, 1997, s. 209-228
• Abdülaziz Bayındır, “Menkul Kıymetler Borsası Faizsiz Finansman Yolları”, I. Uluslararası İslâm Ticaret Hukukunun Günümüzdeki Meseleleri Kongresi, Mehmet Bayyiğit (ed.), Konya: Kombad Yayınları, 1997, s. 311-336.
• Abdülaziz Bayındır, “Menkul Kıymetler Borsası”, Kur’an Mesajı: İlmi Araştırmalar Dergisi, 1/4 (1998), s. 39-45.
• Servet Bayındır, “Menkul Kıymetleştirme Uygulamaları ve Fıkıhtaki Yeri”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16 (2007), s. 249-273.
• Necla Küçükçolak, “Faizsiz Finansman Sertifikası Sukuk’un Türk Sermaye Piyasası Açısından Değerlendirilmesi”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 45/520 (2008), s. 23-45.
• Abdullah Durmuş, “Modern Bir Finansal Araç olarak Sukuk ve Fıkhî Açıdan Tahlili”, İHAD, 16 (2010), s. 141-156.
• Necdet Şensoy, “İslâmî Kurallara Uygun Finansal Sistem Bağlamında Bir Finansman Aracı Olarak Sukûk Uygulamaları”, Fıkhî Açıdan Finans ve Altın İşlemleri (Konya, 27-28 Nisan 2012), Halit Çalış (ed.), İstanbul: Ensar Neşriyat, 2012, s. 329-346.
• Servet Bayındır, “Modern Faizsiz Finansman Araçlarından GES ve Teverrukun Fıkhî Tahlili”, Fıkhî Açıdan Finans ve Altın İşlemleri (Konya, 27-28 Nisan 2012), Halit Çalış (ed.), İstanbul: Ensar Neşriyat, 2012, s. 153-180.
• Abdullah Durmuş, “İnternet Aracılığıyla Satış, Forex İşlemler, Network Marketing, Borsada Hisse Senedi Alım Satımı, Likit Fonlar ve Dini Hükümleri”, Güncel Dinî Meseleler İstişare Toplantısı – III (10-12 Aralık 2010), Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2013, s. 397-436.
• Nurdan Kuşat, “Modern İslâmî Finans Sektörünün İnovatif Gücü: Sukuk”, Akademik Bakış: Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 2014, sy. 41.

  Sosyal Güvenlik ve Sigorta
     i- Kitap ve Kitap Bölümü

• Ahmet Hamdi Turgut, İslâm’da Sosyal Hizmet Müessesesi, Ankara: Bayur Matbaacılık, 1961, 11 s.
• Hayrettin Karaman, “Çevirenin Önsözü”, İslâm’a Göre Banka ve Sigorta, İstanbul: Kalem, 1976, s. 7-18; 1981; İstanbul: Nesil, 1992.
• Mehmet Şeker, İslâm’da Sosyal Dayanışma Müesseseleri, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yay. 1984; 1987, 160 s.; 1991, 200 s.; 1997, 200 s.; 2000, 200 s.; 2003, 200 s.; 2007, 285 s.
• Faruk Beşer, İslâm’da Sosyal Güvenlik, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1987, 213 s.; İstanbul: Bilge yayınları, 2004, 220 s. (Yayımlanmış doktora tezidir).
• Ömer Chapra – Hurşid Ahmed – Faruk Yılmaz, İslâm Ekonomisi ve Sosyal Güvenlik Sistemi, İstanbul: Marifet Yayınları, 1991, 296 s.
• Ahmet Tabakoğlu, “Osmanlı Sosyal Güvenlik Sistemi”, İktisat ve Din, Mustafa Özel (ed.), İstanbul: İz Yayıncılık, 1994, s. 55-68.
• Faruk Beşer, Kadının Çalışması Sosyal Güvenliği ve İslâm, İstanbul: Nun Yayıncılık, 1995, 187 s.
• Turan Yazgan, Sosyal Güvenlik Açısından Zekat, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1995, 54 s.
• Yaşar İşcan, “Sigorta”, Güncel Dini Konular, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 1998; 2000 (3. basım), s. 195-222.
• Ali Şensoy, İslâm Ekonomisi Açısından Dayanışma ve Sosyal Güvenlik, İstanbul: Mavi Yayıncılık, 2001, 160 s.
• Nihat Dalgın, İslâm’ın Işığında Sigortacılık, Trabzon: Eser Ofset, 1996; Samsun 2002, 241 s. (“İslâm Hukukuna Göre Sigorta” başlıklı doktora tezinin yayımlanmış halidir).
• Mehmet Canbulat, “İslâm’da Sosyal Dayanışmanın Önemi ve Sosyal Dayanışma Müesseseleri”, Hz. Peygamber’in Örnekliği, İslâm’ın Sosyal Dayanışma ve İsrafa Bakışı, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2002, s. 71-132.
• Faruk Beşer, Sosyal Riskler, Sigorta ve İslâm, İstanbul: Nun Yayıncılık, 2006, 156 s.
• Hadi Sağlam, İslâm Hukukuna Göre Sigortaya Bakış, Erzincan: Doğu Yayınları, 2008, 93 s.
• Fatih Kaya, Osmanlı Devletinde Sigortacılık, İstanbul: Libra Yayınları, 2010, 330 s.
• Hadi Sağlam, İslâm Hukuk Tarihinde Sosyal Güvenlik Kurumları Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Teknikleri, Erzincan: Doğu Yayınları, 2011, 351 s.

  ii- Tez

• • Mustafa Avcı, “İslâm’a Göre Sigorta”, Yüksek Lisans tezi, 1987, Marmara Üniversitesi, 116 s.
  • Ali Şensoy, “İslâm’da Sosyal Güvenlik”, Yüksek Lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, 1988, 162 s.
  • Ahmet Öz, “İslâmî Sigortacılığın Kriterleri”, Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi, 1996, 56 s.
  • Ahmet Duman, “Bir Sosyal Dayanışma Kurumu Olarak Âkile ve İslâm Ceza Hukukundaki Yeri”, Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi, 1998, 96 s.
  • Mustafa Gemici, “İslâm Hukukunda Âkile Müessesesi”, Yüksek Lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, 1998, 76 s.
  • Hadi Sağlam, “İslâm Hukuku Açısından Hayat Sigortası”, Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, 2001, 301 s.
  • Kaşif Hamdi Okur, “İslâm Hukukunda Âkile Kurumu ve Sosyal Güvenlik Açısından Değerlendirilmesi”, Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, 2003, 280 s.
  • Melahat Hancı, “Katılım Bankalarında Sigortacılık İşlemleri ve Uygulaması”, Yüksek Lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, 2007, 251 s.
  • Abdurrahman Çalık, “Tekâfül Sigorta Sistemi ve Katılım Bankalarında Uygulanabilirliği”, Yüksek Lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, 2011, 108 s.
  • Mehmet Aykanat, “Osmanlı Sosyal Güvenlik Hukukunda Temel Kurumlar”, Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, 2015, 310 s.

    iii- Makale ve Tebliğ

  • Servet Armağan, “İslâm Hukuku’nda Sigorta Konusu ve İki Belge”, Ord. Prof. Dr. Halil Arslanlı’nın Anısına Armağan, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 1978, s. 251-276.
  • Abdülaziz Bayındır, “İstanbul Müftülüğü İlmi Araştırmalar ve İstişare Hey’eti Raporları: Sigorta”, İslâm Medeniyeti, İstanbul, 4/4 (1980), s. 97-108.
  • Turan Yazgan, “Sosyal Güvenlik Açısından Zekat”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 6 (1980), s. 131-160.
  • Nihat Dalgın, “İslâm’da Sigortanın Meşrûiyeti”, İslâmî Sosyal Bilimler Dergisi, 3/3 (1995), s. 49-82.
  • Nesimi Yazıcı, “Lonca Sisteminin İşsizlik Sigortasıyla İlgisi Üzerine Bazı Düşünceler”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 35 (1996), s. 155-165.
  • Ahmet Yılmaz, “İslâm Hukuku Açısından Sigorta”, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3 (1997), s. 133-162.
  • Orhan Çeker, “Bir Sigorta Müessesesi Uygulama Projesi”, İlim ve Sanat, 43 (1997), s. 84-86.
  • Nihat Dalgın, “Kaza, Hayat ve İşsizlik Sigortalarına Yeni Bir Yaklaşım”, I. Uluslararası İslâm Ticaret Hukukunun Günümüzdeki Meseleleri Kongresi, Mehmet Bayyiğit (ed.), Konya: Kombad Yayınları, 1997, s. 878-928
  • Faruk Beşer, “İslâm Şeriatı Açısından Sigorta”, I. Uluslararası İslâm Ticaret Hukukunun Günümüzdeki Meseleleri Kongresi, Mehmet Bayyiğit (ed.), Konya: Kombad Yayınları, 1997, s. 844-874.
  • Adnan Büyükdeniz, “İslâmî Sigorta Sistemi: Bazı Teorik Mülahazalar ve Pratik Sonuçları”, İslâm Ekonomisinde Yönelişler Sempozyumu, Mustafa Aykaç (ed.), İstanbul: Marmara Üniversitesi Ortadoğu ve İslâm Ülkeleri Ekonomik Araştırma Enstitüsü 1998, s. 127-135.
  • Fahri Demir, “Sigorta: Âkile Müessesesi ve Süftece Muamelesi Işığında Bir Tedkik”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 43/2 (2002), s. 169-200.
  • Nihat Dalgın, “İslâm Hukuku Açısından Karşılıklı Sigortalar”, İslâmî Araştırmalar Dergisi, Ankara, 16/4 (2003), s. 615-630.
  • Hasan Hacak, “İslâm Hukukunda Sigorta ve Fıkıh Bilginlerinin Sigortaya Yaklaşımının Genel Bir Değerlendirmesi”, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 30/1 (2006), s. 21-50.
  • Abdulkerim Ünalan, “İslâm Hukukunda Muvalât Akdi ve Sigorta Açısından Değerlendirilmesi”, Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10/1 (2008), s. 1-17.
  • Servet Armağan, “İslâm Dininde Sosyal Güvenliğin Temel Müesseseleri”, İHAD, 14/2 (2009), s. 67-84.
  • Hadi Sağlam, “İslâm Hukukuna Göre Sigorta-Ribâ ve Fâiz İlişkisi Görüşlerinin Değerlendirilmesi”, E-Akademi, sy. 84 (2009), http://www.e-akademi.org/ makaleler/hsaglam-1.htm.
  • Hadi Sağlam, “İslâm Hukuk Tarihindeki Âkile Bugünün Sigortası mıdır?”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Dergisi, 15/1 (2011), s. 265-292.
  • Hadi Sağlam, “İslâm Hukukçularının Sigortaya Bakışları ve Sigorta Sözleşmelerinin Değerlendirilmesi”, Güncel Dinî Meseleler İstişare Toplantısı – III (10-12 Aralık 2010), Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2013, s. 525-648.

Kaynak: DergiPark