Kamu maliyesi, devletin gelir ve harcamalarını inceleyen bilim dalıdır. 

Nobel ödüllü ekonomist Joseph E. Stiglitz’in de belirttiği gibi doğduğumuz andan itibaren hayatlarımız devlet faaliyetlerinden sayısız yönde etkilenmektedir. Çoğumuz devlet hastanelerinde dünyaya geliriz. Doğumumuz bize, ülkemizin vatandaşı olarak, bir dizi hak ve yükümlülük verecek şekilde devlet tarafından kayıt altına alınır. Çoğumuz devlet okullarında öğrenim görürüz. Devletten öğrenim bursu, sağlık desteği alırız. Hepimiz bir şekilde devlete vergi öderiz. Bazılarımız devlet tarafından istihdam ediliriz. Yediklerimiz, içtiklerimiz hatta içinde yaşadığımız evlerimizin hangi standartlara sahip olacağı devlet tarafından belirlenir ve üretimleri devlet tarafından denetlenir. Toplu taşıma araçlarını, devlet tarafından yapılmış yolları kullanırız. Çöplerimizi bile bir devlet kuruluşu toplamaktadır. 

Devlet neden bazı ekonomik faaliyetlere girerken diğerlerine girmemektedir? Devletin faaliyetlerinin kapsamı yıllar içerisinde neden değişmektedir ve ülkeden ülkeye farklılıklar göstermektedir? Devlet hangi hizmetleri sunmalıdır? Hangi vergileri toplamalı ve hangi koşullarda borçlanmalıdır? Devletin ekonomik rolü daha etkin hale getirilebilir mi? Kamu maliyesi işte bu tür sorulara yanıt arayan bir bilim dalıdır. Kamu maliyesi devletin harcamalarını ve gelirlerini incelemektedir. Bir ülkenin milli gelirinin bir bölümü, devlet tarafından, kamu harcamalarını finanse etmek için kullanılır. Kamu harcamaları, kamu kesimi birimleri tarafından bildirilen kamu hizmeti taleplerini karşılamak için, bir kamu bütçesiyle düzenlenen ve gerçekleştirilen harcamalardır. Kamu kesimi birimleriyse ülke halkının ihtiyaç duyduğu hizmetleri sunmak için, bürokratik bir düzen içinde, örgütlenmiş idari yapılardır. Kamu kesimi birimlerinin sunduğu hizmetlerin toplumun tercihlerini ne dereceye kadar karşıladığı ve asıl önemlisi, tam olarak karşılayabilmesi için nasıl bir kurumsal yapı gerektiği konuları da kamu maliyesi disiplininin içinde yer alan konulardır. Kamu maliyesinin daha iyi anlaşılabilmesi için, devlet kavramının ve devletin ekonomideki rolüne ilişkin görüşlerin ele alınması gerekmektedir.

***

Kaynak: mku.edu.tr