Bilanço, işletmelerin belli bir tarih aralığında varlıklarının ve kaynaklarının gösterildiği mali tablodur. Bilanço, sadece belirli bir tarih aralığında mali durumu hakkında bilgi verdiği için statik bir kavramdır.

Bilanço aktif ve pasiflerden oluşur. Aktif ve pasifler birbirine eşit olmalıdır. Bilançoda varlıklar likiditesi en çok olandan en az olana doğru sıralanır.

Kaynaklar, yani bilançonun pasif tarafı, geri istenme süresine göre sıralanmıştır. Kısa vadeliden uzun vadeliye doğru sıralanır.

Bilançonun aktifinde (varlıklar) dönen ve duran varlıklar bulunur.

Dönen varlıklar, işletmenin 1 yıl veya normal faaliyet dönemi içinde paraya dönüşebilecek varlıklarına denir.

Duran varlıklar, işletmenin bir yıl veya normal faaliyet dönemi içinde paraya dönüşemeyen, hizmetlerinden bir hesap döneminden daha uzun süre yararlanılan uzun vadeli varlıklara denir.

Bilançonun pasifinde, Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar, uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar ve Özkaynaklar bulunur.

Kısa vadeli yabancı kaynaklar, işletmenin bir yıl içinde ödemesi gereken borçlardır.

Uzun vadeli yabancı kaynaklar, 1 yıl içinde ödemesi gerekmeyen borçlardır.

Özkaynaklar, şirket ortaklarının şirketin faaliyetlerini yürütmesi için ayırdığı kaynaklardır.

Bilançonun Özellikleri

• Bilançolar net değer esasına göre düzenlenir.
• İki işletme arasında mahsup yapılamaz.
• Mevcut dönem ile önceki dönem bilançoları karşılaştırmalı olarak düzenlenir.
• Kısaltmalar kullanılabilir. Ancak, başlığında altında gösterilmelidir.
• Bilançoda, diğer başlığı altında bir kalem tutarı grubun tutarının %20’sini aştığında ayrı bir başlık altında gösterilir.
• Bilanço başlığında işletmenin adı, unvanı ve bilanço tarihi bulunmalıdır.
• Bilanço dipnotu, bilançonun daha iyi anlaşılması için hazırlanır.

Bilanço Denklemi

Varlıklar= Sermaye + Borçlar eşitliğine bilanço temel denklemi denir. Diğer bir ifadeyle;

Aktif = Pasif

Varlıklar = Kaynaklar

Mevcutlar + Alacaklar = Sermaye + Borçlar

Dönen Varlıklar + Duran Varlıklar = KVYK +UVYK+ Özkaynaklar

Bilançoyu Okuma ve Yorumlama

Bir hesapta azalma varsa; diğer bir hesapta artış vardır. Örneğin, bankadan para çekildiğinde “Bankalar” hesabında azalış olur. “Kasa” hesabında ise artış olur. Değişim aynı tutardaysa denklemin eşitliği bozulmaz.

Bilanço denkleminin artışı hem varlık hem de kaynak hesabın armasıyla olur. Örneğin, kredili ticari mal alınması durumunda hem ticari mallar hesabı satıcılar hesabı artar.

Örnekler

Bir tacir 50.000 TL nakit para sermaye ile ticarete başlarsa temel denklemi aşağıdaki gibidir;

Varlıklar (50.000 TL)= Sermaye (50.000) + Borçlar (0)

a. Tacir 10.000 TL nakdi bankaya yatırmış, 25.000 TL’lik de ticari mal almıştır.

15.000 (kasa) + 10.000 (banka) +25.000 (ticari mal) = 50.000 +0
50.000 = 50.000

b. Tacir satıcılara borçlanarak 7.000 TL değerinde demirbaş almıştır.

15.000 + 10.000 + 25.000 + 7.000 =50.000 + 7.000
57.000 = 57.000 (eşitlik arttı)

c. Tacir elindeki ticari malların tamamını 30.000 TL bedelle nakit olarak satmıştır. Bu işlemde tacirin 25.000 TL ticari malında azalma, nakit mevcudunda 30.000 TL artış olacaktır. Ancak bu işlemde alacak ve borçlarda bir değişiklik olmadığına göre bilanço eşitliğinin sağlanabilmesi için sermaye de bir artış olması gerekir.

45.0000 (kasa) + 10.000 (banka) + 7.000 (demirbaş) =55.000 +7.000
62.000=62.000

Kaynak: eknomihukuk.com