Hazine ve Maliye Bakanlığı himayelerinde Diyanet İşleri Başkanlığı, Diyanet İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı, TKBB ve Sakarya Üniversitesi İSEFAM iş birliğinde akademisyen ve uzman sektör temsilcilerinin bir araya geldiği Türkiye Hac Fonu Çalıştayı gerçekleşti.
Hazine ve Maliye Bakanlığı Bakan Yardımcısı Osman Çelik, Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Selim Argun, TKBB Genel Sekreteri İsmail VURAL, Sakarya Üniversitesi İSEFAM Müdürü Doç. Dr. Hakan Aslan açılış konuşmalarıyla başlayan çalıştayda, Türkiye’de kurulması muhtemel Türkiye Hac Fonu’na yönelik özel sektör, kamu ve akademinin bir araya gelerek kapsamlı bir müzakere gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır. Çalıştay kapsamında Türkiye Hac Fonu’na yönelik politika önerilerinin geliştirilmesi, risklerin ele alınması ve farklı paydaşların beklentilerinin görüşülmesi gibi hususlarda akademik ve pratik katkılar sağlaması beklenmektedir.
TÜRKİYE’DE HAC EKONOMİSİNİN BÜYÜKLÜĞÜ
Ülkemizde geçen yıl seksen bin kişinin üzerinde insan hac ibadeti için kutsal topraklara gitti. En uzun kırk gün en kısa ise üç gün olmak üzere hac ibadetini icra etmek için Mekke’de konaklayan Müslümanlar Diyanet İşleri Başkanlığı ve özel tur şirketleri ile bu yolculuğu gerçekleştiriyor. Türkiye’de hac ibadeti için iki milyonun üzerinde insan kuraya katılıyor. Bunlar arasından öncelikli durumda olanların dışındaki kişiler kura sonucunda Türkiye’nin Hac kontenjanı özelinde kutsal topraklara gitme imkânı buluyor. Ortalama Hac ücretleri ise 20.000 Riyal ile 40.000 Riyal arasında gün ve otel imkanları değişkenliğinde belirleniyor. 2024 yılında ülkemizden hacca gidecek kontenjanın 83.400 kişi olacağı bilgisini veren Diyanet İşleri Başkanlığı gidecek kişileri de belirledi. Suudi Arabistan’ın geçen yıl paylaştığı verilere göre ise ülke içinden ve dışından 2.4 milyon insanın hac ibadeti yaptığı görülüyor. Türkiye hac kontenjanın genişletilmesi için Suudi makamlarla sürekli görüşmelerini yineliyor.
HAC FONUNUN KURULUŞ AMACI
Hac Fonu çalışmaları Müslüman nüfusun ağırlıkta olduğu ülkelerde geçmiş yıllarda kuruldu. Malezya ve Endonezya kurdukları Hac Fonu ile hac ibadetini yerine getirmek isteyen Müslümanların fona girmeleriyle gereken ücretin birikmesini sağlamak ve farz ibadetin finansmanında yine aynı hassasiyetle oluşmasına sebep olmak. Bireysel emeklilik sistemine benzer bir yapıda kurulan bu fonun ilk amacı hiç şüphesiz Hac ibadetinin giderlerinin karşılanması iken burada biriken fonla Katılım Finans esaslı yatırımlar yapılarak ikincil amaçlarda görülebilir. Ülkemizde başlatılan altyapı çalışmaları ile bu fonun hayata geçmesi sağlanarak hac ibadeti ve sonrasında umre ibadetlerinin de İslami hassasiyetlerde finanse edilmesi sağlanması amaçlanıyor.
Din İşleri Yüksek Kurulu Başkan Vekili Dr. Fatih Mehmet Aydın’ın moderatörlüğünde gerçekleştirilen “Dünyada ve Türkiye’de Hac Uygulamaları” başlıklı ilk oturumda Sakarya Üniversitesi Araştırma Görevlisi İsmail Bektaş “Dünyada Hac Uygulamaları”, Diyanet İşleri Başkanlığı Hac Hizmetleri Daire Başkanı Hüseyin Demirhan ise “Türkiye’de Hac Sistemi ve Organizasyonu” konulu sunumlarını gerçekleştirdiler. Oturum dinleyicilerden gelen soru ve cevapları içeren müzakereler ile sona erdi.
”Türkiye Hac Fonu Model Önerileri” başlıklı ikinci oturumda Prof. Dr. Mehmet Saraç’ın moderatörlüğünde, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Mali Piyasalar ve Kambiyo Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Mücahit Duman “Hac Fonu Model Önerisi” başlıklı sunumuyla önerisini paylaşırken; Sakarya Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Can Yenice “Hac Birikim ve Gözetim Kurumuna Dayalı Hac Modeli” önerisi hakkında detaylı bir sunum yaptı. Programın ilk bölümü kapsamlı tartışmaların ardından sona erdi.
Programın ikinci bölümü Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mahmut Bilen’in moderatörlüğünde Türkiye Hac Fonu Model Önerileri oturumu ile devam etti. İlk olarak, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Rümeysa Bilgin “Haccın Mali Zorluklarını Aşmak İçin Bir Model Önerisi: Türkiye Hac Sandığı” başlıklı önerisini paylaştı. Ardından HURSAD Başkanı Diyaeddin Şahin “Yıllara Göre Önceliklendirilmiş Hac Fonu Modeli” başlıklı önerisi hakkında bir sunum yaptı. Oturum dinleyicilerin müzakerede bulunması ile sona erdi.
Program, Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hacı Mehmet Günay’ın moderatörlüğünde gerçekleştirilen Mali, Fıkhi ve Teknik Açıdan Çalıştayın Genel Değerlendirmesi oturumu ile sona erdi. Oturumda TKBB Genel Sekreteri İsmail Vural, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Mali Piyasalar ve Kambiyo Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Necmettin Mete Sakallıoğlu, Necmettin Erbakan Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Necmeddin Güney, Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Selim Argun, Marmara Üniversitesi MÜİSEF Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şakir Görmüş ve Din İşleri Yüksek Kurulu Başkan Vekili Dr. Fatih Mehmet Aydın Türkiye Hac Fonu ile ilgili görüşlerini paylaştı.
Kaynak: TKBB