Giriş 2022 yılı, Covid-19 salgını etkisinin atlatılmaya başladığı ve ekonomide iyimser beklentilerin oluştuğu bir yıl olmuştur. Ancak küresel ölçekte belirsizliklerin ve makroekonomik risklerin öne çıktığı bir yıl yaşanmıştır. Buna rağmen 2022 yılında İslam iktisadı alanındaki çalışmalar istikrarlı bir şekilde büyümeyi sürdürmüştür. Bu analizde, 2022 yılında İslam iktisadı ekosisteminde yaşanan gelişmelerle birlikte katılım finansman kuruluşları, katılım sigortacılığı, katılım sermaye piyasaları ve katılım sosyal finans sektörlerindeki gelişmeler de ele alınarak ilgili veriler ışığında değerlendirilmiştir. Analizin temel amacı, İslam iktisadı alanında 2022 yılı içerisinde finansal piyasalardaki büyüme performansları ve finansal getiriler ile finans dışındaki gelişmeler hakkında genel bir çerçeve çizmektir. Analiz ayrıca T.C. Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi koordinasyonunda hazırlanan “Katılım Finans Strateji Belgesi (2022-2025)”te yer alan stratejik amaçlar ve hedefler kapsamında katılım finansın konumuna dair taraflara fikir sunacaktır. Katılım Bankacılığı 2022 yılında 6 katılım bankası ve 1 yatırım bankası faizsizlik prensiplerine göre faaliyet göstermiştir. Ayrıca 2022 yılında, dijital katılım bankacılığı faaliyetleri yapmak üzere Hayat Katılım Bankası, TOM Katılım Bankası ve Kasa Katılım Bankası kurulmuştur. 2022 yılında katılım bankaları bir önceki yıla göre birçok kalemde büyüme kaydetmişlerdir. 2022 Kasım ayı itibariyle katılım bankaları 2021 yılındaki 682 milyar TL’lik aktif büyüklüğünü 1.162 milyar TL’ye çıkararak bankacılık sektöründe yüzde 8,42 paya ulaşmıştır. 2021 yılında 532 milyar TL olan toplanan fonlarda ise 899 milyar TL hacim ile sektördeki payını yüzde 10,57’ye çıkarmıştır. 2021 yılında 321 milyar TL kullandırılan fonlar 555 milyar TL’ye ulaşmış ve yüzde 7,63’lük bir pay almıştır. Birçok kalemde katılım bankaları sektörden aldığı paylarda 2022 yılında bu zamana kadarki en yüksek paya ulaşmıştır.

Katılım Sigortacılığı

2012-2022 yılları arasında katılım sigortacılığının sürekli büyüdüğü bir dönem olmuştur. 2011 yılından beri minimum yüzde 24 büyüme performansı gösteren katılım sigortacılığının aksine sektörde bu büyüme hacmi minimum yüzde 7’dir. Yine katılım sigorta sektörü 2013 ve 2016 tarihlerinde yüzde 96’lık yüksek bir büyüme performansı sergilemiştir. 2012 yılında 131 milyon TL’lik prim üreten katılım sigorta şirketleri 2022 Kasım ayı itibariyle geçen yıla göre yüzde 81’lik büyüme ile 9.9 milyar TL’lik hacme ulaşarak tüm zamanların en yüksek prim üretimine ulaşmıştır. Sektör ise 2012 yılında 19 milyar TL’lik prim hacmini 195 milyar TL’ye çıkartmıştır. Geçmiş yıllarda olduğu gibi 2022 yılında da katılım sigortacılığı, sigortacılık sektörünün yaklaşık yüzde 5’ini oluşturmaktadır.