Salgın kaynaklı ekonomik kriz tüm ülkelerde derin yaralar bırakacak. Uzun süreli yüksek işsizlik, okulların nitelikli eğitim verememesinden kaynaklanan beşerî sermaye erozyonu, iflaslar ve artan kamu borcu nedeniyle gelecekte maliye politikası üzerindeki kısıtlamalar sorunlar listenin başında geliyor. En büyük zorluklarla ise hali hazırda en fakir ve savunmasız olan ülkeler karşı karşıya kalmakta. Diğer taraftan, başta G20 olmak üzere gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerde, siyasilerin hızlı ve benzeri görülmemiş eylemleri ise COVİD-19’un ardından daha da kötü bir ekonomik krizin önlenmesine yardımcı oldu. G20, pandeminin başlamasından bu yana bireylere, işletmelere ve sağlık sektörüne gerekli destek için yaklaşık 11 trilyon ABD doları aktardı. Fakat, mali desteğin büyük kısmı yavaş yavaş azalırken ve hanelere nakit transferi, ertelenmiş vergi ödemeleri veya işletmelere geçici krediler gibi birçok yardım 2020 yılıyla sona erdi.

COVİD-19 ve Mevcut Tahribat 

COVİD-19 salgını büyük tahribata neden oldu ve küresel ekonomik manzarayı önemli ölçüde değiştirdi. G-20’nin güçlü, sürdürülebilir, dengeli ve kapsayıcı büyümeye yönelik ilerlemesinin 2019 değerlendirmesinden bu yana, COVİD-19 ile birlikte pandemi dönemi dünyaya yayıldı ve 2020’de birçok can kaybına ve ekonomik durgunluğa yol açtı. Bazı sektörler ve ülkeler diğerlerinden daha hızlı toparlanması, toparlanmanın kısmi ve düzensiz olacağını göstermekte. Ancak, en kötüsü ise sona ereceğine dair işaretler olsa da virüsün mutasyona uğrayarak yayılmaya devam etmesi belirsizliği artırmaktadır.

Salgın çoğu kadın ve genç olan düşük ve orta vasıflı işlere sahip insanlar için ciddi bir darbe indirirken, tıbbi çözümlerle sonlandırılana kadar sürdürülebilir, güçlü ve kapsayıcı bir büyümenin beklenmesi gerçekçi değildir. Dahası, pandemi sonrası dünya hakkında hala belirsizlik devam etmektedir. Devlet başkanları krizi sona erdirmeye odaklanmalı ve yaraları iyileştirmeye başlamalıdırlar. En büyük öncelik, sağlık krizini hızlı bir şekilde sona erdirmek, insanları desteklemek ve sadece daha fazla büyümeyi baz almayarak, aynı zamanda tüm insanlara fayda sağlayan bir iyileşme için zemin hazırlamak gerekmektedir. Bu, krizin miraslarıyla mücadele etmeyi ve uzun süredir devam eden reform ihtiyaçlarını ele almayı gerektirir.

Peki, ne yapmalı?

İlk olarak, kriz boyunca destek sağlanmalıdır. Desteğin erken geri çekilmesi, geçim kaynaklarına daha fazla zarar verecek ve yaygın iflasların olasılığını artıracak ve bu da iyileşmeyi tehlikeye atacaktır. Böyle bir senaryoda, krizden kaynaklanan yara izleri büyük olasılıkla daha da derinleşecektir. Bu nedenle, ekonomiler mümkün olduğunda maliye politikasının sıkılaştırılmasına direnmeli ve bunun yerine sağlık hizmetlerine, bireylere ve firmalara sürekli destek sağlamalıdır. Gelişmiş ülkeler ekonomileri çok güçlü olmayan ülkelerdeki insanları desteklemeliler.

İkincisi, pandemi sonrası dünyada neler olduğunu yavaş yavaş anlamaya başladığımızda, politikaların yeni gerçekliğe yönelik olması gerekecektir. Örneğin, genişleyen sektörlerde yatırım ve işe alımlarını teşvik edecek ve işsizlere yeniden iş imkânı tanıyacak ve eğitim fırsatları sağlayacak politikalar iyileştirilmeli ve ekonomilerin daha sürdürülebilir olması yönünde adımlar atılmalıdır.

Güçlü, sürdürülebilir, dengeli ve kapsayıcı büyümeye giden yol uzun ve zor olacaktır. Şimdi akıllıca harcama ve daha iyi bir gelecek inşa etmek için birlikte çalışma zamanı.

Ülkeler ve toplumlar arası eşitsizliği azaltarak pandemiden çıkış yolunun nasıl gerçekleşeceğine dair bir başka tartışma yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Kaynak: https://blogs.imf.org/2020/11/02/the-crisis-is-not-over-keep-spending-wisely/