Anasayfa Araştırma Sosyal Adalet ve Sağlıkta Eşitsizlik

Sosyal Adalet ve Sağlıkta Eşitsizlik

by

Sağlıklı olmak, bireylerin fiziksel ve ruhsal açıdan tam bir iyilik hâlinde olmaları anlamına gelmektedir. Bu da dengeli beslenmek, sigara ve alkolden uzak durmak, düzenli uyumak, temiz bir çevrede yaşamak gibi pek çok faktörün bileşiminden meydana gelen bir sonuçtur.

Sağlık, yalnızca tıbbi bir mesele değil neden ve sonuçlarıyla sosyolojik bir olgudur. Sağlık sosyolojisi olarak isimlendirilen (biyo-psiko-sosyal) tıp anlayışına göre hastalık, “bireysel” değil “toplumsal” bir sorundur. Buna göre, hastalıklarla mücadele etmek ve hastaları iyileştirmek de toplumun sorumluluğudur; ayrıca bireyin hasta olması kendisinin “kusuru” olmaktan ziyade, toplumun başarısızlığı sayılmalıdır. Dolayısıyla sağlık sorunlarının çözümü için toplumsal eşitliğin sağlanması zorunludur.[1]

Kişisel, sosyal, ekonomik ve çevresel faktörler sağlık üzerinde belirleyicidir.[2] Günümüzde kişisel ve genetik sebepleri bir yana bırakıp toplumun sağlık durumunu yalnızca tıbbi veriler sonucu oluşan bir durum olarak değil insanı etkileyen tüm faktörler sonucu oluşan bir durum olarak görmek gerekmektedir. Sağlık üzerindeki “sosyal belirleyicilerin” etkileşimleri, bireylerin ve toplumların sağlık durumlarında farklılıklar meydana getirmektedir. Eşitsizlik yalnızca gelir dağılımıyla ilgili değildir; eğitim, sağlık ve kültür hizmetlerine erişim imkânları; cinsiyet, ırk, dil, din gibi farklılıklara göre yapılan ayrımcılıklar da eşitsizlik faktörleri olabilmektedir.

Toplum kesimleri arasındaki farklılıklar arttığında sağlık konusu da bundan nasibini almaktadır. Sağlığın sosyal belirleyicilerinin toplum sağlığına etkisi ve bu sonuçların devlet kurumları düzeyinde ele alınması gerektiği hususunda birçok çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalardan birinde toplum sağlığının %15’inin biyolojik ve genetik faktörlere, %10’unun fiziki çevreye, %25’inin sağlık hizmetlerinin tedavi edici çalışmalarına, kalan %50’sinin ise tümüyle sosyal ve ekonomik çevreye bağlı olduğu ortaya konulmuştur.[3] Yapılan çalışmalar, sosyoekonomik çevrenin sağlığın en önemli belirleyicisi olduğunu göstermektedir.

[1] Ali Kocabaş, “Küresel ve Ulusal Akciğer Sağlığına En Büyük Tehdit Sağlıkta Eşitsizlik”, Toraks Bülteni, 2014, https://www.toraks.org.tr/uploadFiles/book/file/662014162327-914.pdf, s. 11.
[2] age. s. 10.
[3] age. s. 10.
*Bu yazı İNSAMER’de yayımlanmıştır. Yazının tamamını okumak için tıklayınız.
Kaynak: İNSAMER

Benzer Yazılar

Görüşlerinizi Paylaşabilirsiniz

    Mail Bültenimize Abone Olun