İslam İktisadı Araştırma Merkezi’nin (İKAM) düzenlediği 9. İslam İktisadı Atölyesi, 17-19 Eylül 2021 tarihlerinde “Kalkınma ve Az Gelişmişlik Sorunsalı” başlığı ile İstanbul’da gerçekleştirilecektir.
Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği (İGİAD) ve İstanbul Ticaret Üniversitesi işbirliğinde gerçekleştirilecek olan atölyede bu sene kalkınma, büyüme ve az gelişmişlik sorunsalı kapsamındaki tebliğlere yer verilecektir.
Kalkınma ve büyüme konuları, ekonomik analizin ve makroekonominin merkezinde yer almaktadır. İktisadi büyüme ve iktisadi kalkınma arasında benzerlik ve paralellikler bulunsa da bu iki kavramın farklı şeyleri anlattıkları kabul edilmektedir. İktisadi büyüme daha çok niceliksel bir artışı ifade ederken, iktisadi kalkınma niceliğin yanında ve bundan daha önemli olarak niteliksel bir artışı ve gelişmeyi ifade etmektedir. Bu bağlamda büyüme coğrafi şartlar, kaynaklar, nüfus gibi etkenlerden doğrudan etkilenirken, kalkınmanın tarihsel koşullar, kurumların işleyişi, siyasal düzen gibi daha yapısal karşılıkları ve tezahürleri bulunmaktadır. Bu açıdan uluslararası ekonomik sistem içerisinde ülkeler arasındaki kalkınma düzeylerindeki farklılık bunun nedenlerine ilişkin merkez-çevre, kalkınmış-kalkınmakta olan, bağımlı ülkeler gibi farklı yaklaşımları ve tanımlamaların yapılmasına sebep olmuştur. Daha önce sömürge olan ülkelerin kalkınmada yapısal sorunlar yaşadıkları ve istikrarlı kalkınma politikaları uygulamak için önlerinde duran zorluklar da kalkınma ve az gelişmişlik sorunsalındaki en önemli gündem maddelerinden biridir. Kalkınmakta ya da gelişmekte olan ülkeler ismi altında gruplandırılan, düşük gelirli ülkelerin kalkınma performanslarının düşük düzeylerde seyretmesi, bu ülkelerdeki çeşitli sorunlarla birleşince küresel düzeyde sorunlara dönüşmektedir. Kırsaldan kentlere ya da farklı şekilde ifade edilirse kalkınmamış bölgelerden kalkınmış bölgelere büyük göç dalgaları yine sosyo-ekonomik sonuçları açısından önemli sorun alanlarını oluşturmaktadır. Müslüman ülkelerin önemli bir kısmının dahil olduğu, yavaş büyüme, düşük kalkınma ve bitmeyen yoksulluk sarmalları gibi ekonomik sıkıntılar yapısal ve kalıcı çözümler üretilmediği taktirde bu ülkelerin gelecek yıllardaki en önemli iç sorun mekanizmalarına dönüşecektir. Bu ülkelerdeki sermaye ve beşerî (sermaye) birikim düzeyleri, araştırma, geliştirme ve inovasyon faaliyetlerinin de kalkınmış ülkelere kıyasla çok düşük düzeylerde olması, uzun vadeli ve kalıcı bir çözüm için yeni araştırma ve çalışmaların yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Özellikle yapısal işsizlik ve yoksulluk sorunları, kaynaklara eşitsiz erişimin sonucu olarak yaşanan sorunlar, kalkınmanın finansmanı gibi meselelerin ana gündem maddeleri olarak bütünlüklü bir şekilde tartışılması ve bunlara dair çözümlerin sunulması gereklidir.
Atölyede bu bağlamda; kavramsal, teorik ve pratik önerilerin tartışılması ve mevcut durumun ve sorunların kapsamlı bir şekilde ortaya konulması ve analiz edilmesi hedeflenmektedir. Açılış programında konuşmacı olarak yer alacak Mabid Ali Al-Jarhi, Mohd Azmi Omar, Ahmet Faruk Aysan ve Tarık Akın kalkınma ve az gelişmişlik sorunsalına yaklaşımlar ve çözüm önerileri etrafında bir panel gerçekleştireceklerdir. Atölye oturumlarına Murat Yülek, Amin Mohseni-Cheraghlou, Nasim Shah Shirazi, Azmi Omar ve Zubair Hasan gibi İslam iktisadı alanındaki önemli ve tanınmış hocaların konuşmacı olarak davet edildiği atölyede kalkınma ve büyüme alanlarında uzman kişilerin tebliğleri de müzakereli bir şekilde ele alınacaktır. Böylece bu atölyenin, Müslüman dünya başta olmak üzere, kalkınma ve gelişme sorunsalına kavramsal ve pratik düzeyde katkı sunarak yeni politika ve uygulamalara zemin hazırlaması hedeflenmektedir.
