Yunus Özdemir islamiktisadi.net okuyucaları için “BioNTech Aşısına Giden Yol ve Geleceğin Tıbbı” kitabını değerlendirdi!
Joe Miller, Uğur Şahin ve Özlem Türeci, Aşı – BioNTech Aşısına Giden Yol ve Geleceğin Tıbbı, çev. Kemal Atakay, Kronik Yayınları, İş Dünyası Kitaplığı, 1. Baskı, Aralık 2021, İstanbul, 316 sayfa.
Küresel Salgına Bir Direnç: Işık Hızı Projesi
Almanya’nın Lastrup şehrinde doğan Özlem Türeci, Saarland Üniversitesi’nde mezun oldu. Alman immünolog, girişimci, akademisyen ve bilim insanı olan Özlem Türeci; modifiye edilmiş genetik kodlar, bağışıklık sistemini kanserle mücadeleye yönlendirmeyi amaçlayan çalışmalarla öne çıkmıştır. Çalışmalarını, Uğur Şahin’le kurdukları Ganymed şirketinde sürdürdü. Bağışıklık bilimcisi Türeci, BioNTech şirketinin kurucularından ve baş tıbbi sorumlusudur. İskenderun’da doğup dört yaşında Almanya’ya göç eden Uğur Şahin, Köln Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni bitirdi. İmmünolog, onkolog, akademisyen ve bilim insanı olan Uğur Şahin; tümör hücrelerinde immünoterapi üzerinde çalışarak doktora derecesini kazandı. 2006 yılında profesör oldu. Financial Times’in Frankfurt muhabiri olan gazeteci Joe Miller, Covid-19 aşısının geliştirilmesi sürecini anlatıldığı “Aşı” kitabını röportajlarıyla katkıda bulunmuştur.
İnsan biyolojisinin varlığı gelişim ve çöküş arasındaki iniş ve çıkışlardan ibarettir. İnsan vücudundaki biyolojik yapı, her zaman gelişim halindedir. Bu gelişimin uyum ve denge devam ettikçe belirli bir vakte kadar işlevlerini sağlamaktadır. Bu doğal sürecin tarihsel sürecinde iç ve dış güçler tarafından etkileri olmuştur.
İnsanlık, tarih boyunca salgın hastalıklarla imtihan olmuştur. Çiçek Hastalığı, Kolera, İspanyol Gribi, Ebola ve daha niceleri… Bunun son örneği ise Aralık 2019’da Çin’in Vuhan Eyalet’inde ortaya çıkarak, tüm dünyaya yayılan ve halende aktif olan büyük bir virüs ailesidir. Bu virüse karşı geliştirilen birkaç aşıdan bir tanesi de “BioNTech”dir. Salgın, Işık Hızı Proje, Testler, İnsanda İlk, Kendi Başımıza, İşe Yarıyor!, Yeni Normal gibi başlıklarla on bölüm halinde Joe Miller; Özlem Türeci ve Uğur Şahin ile yanı sıra bilim insanı, politikacı, halk sağlığı yetkilisi ve BioNTech personeli ile yaptığı röportajlar sonucunda “Aşı – BioNTech Aşısına Giden Yol ve Geleceğin Tıbbı” kitabını hazırladı. Bu yönüyle Covid – 19 virüsüne karşı koruma ve engel olabilecek bilimsel çalışmalarının bir örneği sunmaktadır.
Kitabın birinci bölümü “Salgın” başlığında Uğur Şahin’in 24 Ocak 2020 tarihli gününden başlayarak o gün yaşananları betimlemektedir. O günün haberlerdeki gündemi, Şahin’in gün içindeki rutin planları, ailesiyle ortak planları tüm bu koşuşturmalar içinde çok önemli bir haber vardı. O haberde; Huanan “balık hali”de elli kadar vaka görüldü, haberiydi. İnsanları hazırlıksız yakalayan bu bulaşıcı hastalık, Uğur ve Özlem için yeni bir fırsattı. 2008’de kurdukları BioNTech şirketi, ana görevleri; kanseri iyileştirmek iken, bini aşkın çalışanlarıyla bulaşıcı hastalıklarla savaşmak için ilaç geliştirmişlerdi. Böyle bir potansiyele sahip bu şirketin, salgın karşısında ki rolü ve etkisi ne olacağı kitap boyunca bunun cevabı anlatılmaktadır. Covid – 19’un insanlıkla ilk tanışması görülmez ve sinsiydi. Bu zorluk karşısında doğru yolu bulmak süreci hakkında kitabın bu birinci bölümünde anlatılmaktadır. Başka bir deyişle bağışıklık sisteminin hastalıkla savaşmak için farklı birlikleri nasıl düzenlediğini anlamaya adamış bir bilim insanın; salgını tanımlama, anlamlandırma ve savunmaya geçme zihni bir efor başlamıştı.
Benzer geçmişe sahip Uğur ile Özlem’in yolları birbirine kesişmesiyle çok daha fazla ortak noktalarının olduğunu keşfetme hikâyesini Miller, kitabın birinci bölümünde anlatmaya devam etmektedir. Geleceğin iki bilim insanın ayrı ve sonra birleşen hayat hikayelerini ele almaktadır. Bu iki bilim insanı; “kes, zehirle, yak” olan cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi gibi yöntemlere karşı “translasyonel tıp”ı geliştirdiler.
“Işık Hızı Proje” başlığıyla Uğur ile Özlem’in Covid – 19’a karşı aşı hazırlama sürecini anlatmaktadır. Küresel bir salgına karşı el yıkama, maske takma, karantina ve sokağa çıkma yasağı dahi, klinik olmadan bu salgını durduramayacaktı. Uğur Şahin, Covid – 19 salgını anlamlandırma ve tespitlerde bulunduktan sonra Işık Hızı ekibini kurarak, 27 Ocak Pazartesi günü aşı çalışmalarına hızla başlamıştı.
BioNTech ve Işık Hızı ekibinin Covid – 19’a karşı aşı çalışması kitabın üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı bölümlerde ayrıntılı ve geniş biçimde anlatılmaktadır. Kitabın yedinci, sekizinci, dokuzuncu ve onuncu bölümlerinde ise BioNTech şirketinin Işık Hızı Projesinin başarı ve tamamlanmış sürecini anlatarak kitap, tamamlamaktadır.
Joe Miller’in pandemi sürecinde birkaç kişiyle sadece yüz yüze görüşme dışında altmış kişiyle yaptığı söyleyişi sonucunda BioNTech aşısının hikayesini yazmayı başarmıştır. Klinik olarak test edilmiş ilk Covid – 19 aşısı, olarak tarihe geçen BioNTech şirketinin Işık Hızı Ekibinin hikayesi “Aşı – BioNTech Aşısına Giden Yol ve Geleceğin Tıbbı” kitabında anlatılmaktadır. İki bilim insanın küresel salgına karşı mücadelesinin resmedilmiş her çizgisi, farklı ve geniş bakış açısı sunarak yeni ufuklar kazandırmakta tıbbın sessiz dünyasına kapılarını açmaktadır.
Yunus Özdemir