İstanbul’da iki çocuklu, dört kişilik bir ailenin onurlu bir yaşam sürebilmesi için aylık insani geçim maliyeti ne kadardır?
Her yıl bu sorunun cevabını merak edip araştıran ve edindiği bilgileri paylaşan iş insanlarının oluşturduğu bir dernek var: Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği. Kısaltılmış adıyla İGİAD.
İGİAD’ın İnsani Geçim Ücreti (İGÜ) Tespit Komisyonu, her yıl aralık ayında yaptığı bir araştırma ile Türkiye’nin farklı bölgelerindeki ailelerin geçinebilmesi için gerekli olan insani geçim ücret seviyesini tespit ediyor.
**
Bu araştırmada neye bakılıyor?
Bir ailenin; gıda, giyim, konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar, mobilya, ev aletleri ve ev bakımı, sağlık, ulaştırma, haberleşme, eğlence ve kültür, eğitim hizmetleri ve sair harcamalarına bakılıyor.
**
Devletin veri üreten resmi merkezi Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) rakamları ile yapılan araştırmadan çıkan sonuca göre, işverenlerin 2022 yılında İstanbul’daki sabit ücretli bir çalışana ailesini geçindirebilmesi için aylık asgari 5 bin 303 TL ücret ödemesi gerekiyor.
Tespit edilen İnsani Geçim Ücreti (İGÜ) rakamı; SGK, vergi ve devlet tarafından karşılanan eğitim giderlerini içermiyor.
Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği (İGİAD) de, bu rakamı sabit ücretli çalışana verilmesi gereken asgari insani geçim ücreti tutarı olarak işverenlere tavsiye ediyor.
**
İGİAD, sabit ücretli çalışanlara ödenen insani geçim ücretini helal kazancın adil paylaşımı çerçevesinde; toplumsal dayanışma ve refah seviyesi açısından önemli bir gösterge olarak kabul ediyor.
Kurucuları arasında işverenlerin yanısıra iş görenlerin de olduğu İGİAD, yürürlükte olan asgari ücret anlayışı yerine onurlu bir yaşamı garanti eden insani geçim ücret yaklaşımının kabul görmesi gerektiğini düşünüyor.
Asgari insani geçim ücreti konusunda işverenlerin daha duyarlı olmaları çağrısında bulunan İGİAD, iş dünyasına sabit ücretli çalışanların ücretlerinin sürekli iyileştirilmesinin amaçlanmasını öneriyor.
**
2021 yılının hem sağlık açısından hem de iktisadi gelişmeler açısından zor bir yıl olduğuna dikkat çeken dernek temsilcileri; özellikle kur ve fiyat düzeylerinde yaşanan dalgalanmaların, işveren ve iş gören tüm kesimleri derinden etkilediğine dikkat çekiyor.
Araştırma sonucu çıkan rakamın sebebi de şöyle izah ediliyor:
“İktisadi olarak geçtiğimiz darboğaz ve yüksek enflasyon son aylarda geleceğe dair beklentileri bozarak krizin derinleşmesine yol açtı.
Küresel olarak yaşanan gıda arzındaki düşüşle birlikte özellikle gıda fiyatlarında yukarı yönlü ani hareketler yaşandı.
2021 Ocak-Aralık aylarında gıda fiyatlarındaki artış, hane tüketiminde mutfak harcamaları önemli yer tutan asgari ücretle çalışan 7 milyon için alım gücünün neredeyse yarı yarıya düşmesine sebep oldu.”
**
“Yaşanan dalgalanmalar, yıl içerisindeki ani fiyat artışları ve yıl içi gıda fiyatları ortalamalarının mevcut gıda fiyatlarından yüksek sapma göstermesi nedeniyle, İGÜ hesaplaması sadece İstanbul göz önüne alınarak yapıldı.
İstanbul için hesaplanan insani geçim ücreti İGÜ’nün diğer bölgeler için de bu yıl tavsiye edilmesine karar verildi.
Fiyat hareketleri nedeniyle alım gücünün her ay düşmesi sebebiyle bu ücretin diğer bölgelerde de uygulanması yıl içerisinde ortalama alım gücünün korunması için küçük de olsa bir destek olacağı düşünüldü.”
**
“Bu yıla mahsus olmak üzere, İGİAD asgari ücretlerde güncellemenin sadece ocak ayında değil, haziran ayında da yapılmasını tavsiye etti.
İlk altı aylık enflasyonun yol açtığı reel gelir kaybının, haziran ayında incelenerek ücretlerde yeniden değerlemenin yapılması gerektiğine dikkat çekildi.”
**
Yeryüzünde var olan her canlının onurlu biçimde yaşamaya hakkı vardır.
Bu hakkı kesintiye uğratmak, azaltmak, ertelemek hiç kimsenin yetkisinde değildir.
Çünkü bu hak, herkese Hak tarafından verilmiştir.
Sokaklarda yaşamak zorunda kalan evsizler de geçici heveslerle satın alınıp bakımı ağır gelince sokaklara bırakılan kedi ve köpekler de aynı hakka sahiptir.
Umarız 2022 yılı herkesin kendisini başkasının yerine koyarak hareket edeceği empati yılı olur.
Yaşar Süngü
Kaynak: Yeni Şafak