Belirsizlik konusu, iktisat biliminin bugünkü gelişme düzeyine, bilinmezliğini korumaya devam etmektedir. İktisadın, her zaman ve her mekan için yeniden yaratılma sürecinde, belirsizlik konusu üzerine yapılan araştırmaların büyük bir zaaf içinde olduğunu söylemek abartılı olmamaktadır. Zayıflık ve yetersizlik sadece belirsizliğin soyut iktisat düşüncesinde hakiki ölçüleri içinde kavramsallaştırılamamasında değil, yaklaşım düzeyinde de fikir birliğinin bulunamamasındadır.
Karar birimlerinin planlarini alt üst ettigi oranda yikici, yeni tercih firsatlarina yönelten yapici karakteri ile belirsizligin iktisadi düsüncenin gelisimi içinde buldugu kabul, yarattigi problem Smith, Jevons, Knight, Hutchison ve Shackle gibi iktisat filozoflarinin eserlerinden istifade edilerek arastirildi. Sorun, belirsizligin iktisat düsüncesi içinde nasil soyutlanabilecegi noktasinda dügümleniyordu. Zihinlerinde, gelecege dönük planlarinda karsilasabilecekleri riskleri belirleyebilen aktörler bir maliyet karsiliginda korunma ve garanti semsiyesi altina girebilme imkanini elde edebilmektedirler. Oysa belirsizligi gögüsleyebilmek için kullanima hazir bir formül bulunmamaktadir. Kaçinilmaz bir saskinlik ve hareketsizlikten sonra, mantiksal ve psikolojik iki zihinsel çöküntü içine girildigi anlasilir. Bu, kendi kabiliyetine duyulan güvensizlik ve daha önce yapilan gelecek tasariminin gerçekçi olmadiginin akledilmesidir. Aktörler, zihinlerini teskin edebilmek, kendi kabiliyetlerine duyduklari güvensizligi asabilmek için zihinsel dinginligi yeniden kurabilecek unsurlara içgüdüsel olarak yönelirler: geçmis tecrübelerin yeniden degerlendirilmesi, teamüllere uygun hareket etmek gibi; hatanin nerede yapildigini kesfetmeye çalisan muhakeme ile de belirsizlikten ders çikarma, faaliyet sahasinin karmasikligini basite indirgeme, ölçek küçültme çabalarina girilir. Oyunun kurallari da kendiliginden ortaya çikiyor: Aktörlerin zihinsel dinginligini bozan istikrarsizliklarin üstesinden gelmek, güvenilir çevresel kosullari yaratmak ve belirsizliklerin dislandigini rekabet ortamini yaratmak.
A. Dinç Alada
Kaynak: Amazon