İş ahlakının en önemli unsuru meslek ahlakıdır. Meslek ahlakı bir meslek mensubunun mensubiyet kurallarından yani şahsın mesleğe kabulünden uygulama kurallarına kadar her türlü detayı içerir ve genellikle evrensel niteliktedir. Klasik meslekler için üst düzey üniversite öğrenimi ve mesleğe giriş çıkışı kontrol eden bir meslek odasının varlığı elzemdir ancak bu şartların geçerli olmadığı zanaatlar için de ahlaki meslek ilkelerine gerek vardır. Her meslek ve uğraşın gelenek hâline gelmiş meslek ilkelerine sahip olması hizmet kalitesinin en önemli garantisidir. Batı’da (code of conducts) adıyla bu ilkeler belirlenmiştir. Örneğin polislerin, avukatların, eczacıların bu tür ilkeleri vardır.

 Fütüvvetnameler ise 13. yüzyıldan beri İslam dünyasında ortaya çıkan ve manevî birtakım ilkelerin yanında meslek ahlakını da içeren yazılı etik standartlardır. Bütün kaynaklar Ahilik teşkilatının temelinde fütüvvet hareketinin olduğunda birleşir. Abbasi Halifesi Nasır Li-Dinillah tarafından kurumsallaştırılan bu örgüt gençlik, yiğitlik, cömertlik, doğruluk, dürüstlük gibi kavramlara yaslanan bir çeşit şövalyelik örgütüdür. Orta Çağın zihniyeti ile yazılan fütüvvetnamelerin çağdaş işletmeler ve meslekler tarafından aynen alınıp kullanılması söz konusu olamaz. Ancak meslek etiği ilkeleri ve işletme etiği ilkelerini belirlerken fütüvvet geleneğinden hareket etmek ve “çağdaş fütüvvetnameler” üretmek mümkündür. Bunu yapmak için de evrensel iş etiği ilke ve uygulamalarını geleneksel ahilik ve fütüvvet felsefesi ile entegre etmek gerekir. Oluşacak sentez yeni Türk iş etiğini oluşturabilir. Unutmamak gerekir ki yüksek ahlaki ilkelere işaret eden fütüvvet geleneği 17. yüzyıldan itibaren bozulmuş ve bu bozulma günümüze kadar devam etmiştir. Türkiye toplumu artık bir güven toplumu değildir. Güvenin olmadığı yerde her işlem için hukuka başvurulur. Ticarî ve sanayî işlerde güvenin sağlanması ise yüksek iş ahlakı ilkelerinin benimsenmesini gerektirir. Fütüvvet geleneği tam da bu noktada önümüzde parlak bir örnek olarak durmaktadır.

Kaynak: Açık Medeniyet