Richard Florida, Soylulaştırma, Eşitsizlik ve Seçkinler Şehri ile Gelen Yeni Kentsel Kriz, İstanbul: Doğan Kitap, 2018, 296 s.
Gündelik yaşamın yeniden üretildiği kentler, 1980 sonrasında yoğun biçimde küresel sermayenin akınına uğramıştır. Yeni ve yüksek teknolojilerin, finansal ekonominin ve yoğunlaşan mekânsal tüketimin merkezi olan küresel kentler (Sassen, 2000), büyüyen ekonomik hacimleriyle “yeni orta sınıfın” çekim merkezi olarak da konumlanmışlardır. Beyaz yakalılar, soylulaştırılmış kentsel mekânlarda, kent yoksullarından izole bir yaşam sürmeye başlamışlardır. Kentsel ayrışma (Caldeira, 1996) sadece barınmayla sınırlı kalmamıştır. Kent sakinleri, gelirlerinin imkân verdiği ölçüde kentin farklı uzamsal kısımlarında kümelenmişlerdir. Kolektif tüketimi sağlayan ortak yaşam alanları, sadece belirli gelir grubuna sahip olan kentliler için bir anlam ifade etmeye başlamıştır. Fakat Fordist döneme kıyasla daha kırılgan
bir yapıya sahip küresel ekonomik sistem, ekonomik krizin kentsel düzeyde daha yoğun biçimde hissedilmesine neden olmuştur. Suç, güvencesizlik, artan yaşam maliyetleri, işsizlik gibi kentsel büyümeyle alakalı sorunlar, kentin belirli yoksul bölgelerinde yoğunlaştı. “Kentsel büyümenin kazanan varlıklı sınıflarının” bir anda kaybeden konumuna gelme ihtimali, kentsel krizi sadece “yoksulların problemi” olmaktan da çıkardı (Florida, 2012). Küresel kapitalizmin dezavantajlı toplumsal gruplar için eşitsiz ve dışlayıcı şartlar yarattığı iddiaları, “kentsel krizin” yeni küresel dönemdeki tahrip edici sonuçlarını farklı boyutlarıyla irdeleyen “eleştirel” bir literatürün de oluşmasına neden olmuştur (May, 2017; Weaver, 2017).
Kent çalışmalarında yetkin bir isim olan ve önceki eserlerinde kentlerin ekonomik gelişmeleriyle yaratıcı sınıflar arasında pozitif bağlantılar yakalayan Richard Florida (2018), Soylulaştırma, Eşitsizlik ve Seçkinler Şehri ile Gelen Yeni Kentsel Kriz isimli çalışmasıyla, küresel kentlerdeki ekonomik büyümenin yarattığı kentsel krizin çözüm yollarını aramaktadır. Kent çalışmalarına önemli bir katkı sağlayan bu eser, yaratıcı sınıflar önderliğindeki ekonomik büyümenin kentlerdeki ayrıştırıcı sonuçlarına odaklanmaktadır. Florida önceki çalışmalarında (2002, 2003) ekonomik büyüme hedefleyen küresel kentlerin, yaratıcı sınıfları çekebildiği ölçüde (Florida, 2018: 16) başarılı olacağına inanmaktaydı. Florida (2018), perspektifini bu defa farklı bir yöne çevirerek kentsel büyümenin ayrıştırıcı sonuçlarına odaklanmış ve yenilikçi ekonomilerin sebep olduğu kentsel krizi farklı uzamsal boyutlarıyla irdelemiştir. Kitapta küresel çağın en büyük problemi olarak ifade edilen kentsel kriz, alan araştırmalarına dayalı nitelikli bulgularla analiz edilmiştir.
Değerlendirmenin tamamı için tıklayınız.
Kaynak: İnsan ve Toplum