İLKE Vakfı bünyesinde faaliyet gösteren İslam İktisadı Araştırma Merkezi (İKAM) tarafından organize edilen 13. İslam İktisadı ve Finansı Zirvesi, 28 Ekim 2025 Salı günü Boğaziçi Üniversitesi Albert Long Hall’da yoğun bir katılımla gerçekleştirildi. Zirve, İslam iktisadı ve finansı alanında akademi ile sektör temsilcilerini buluşturdu.
Zirvenin açılış konuşmalarında, İslam İktisadı Araştırma Merkezi Direktörü Dr. Melih Turan, İslam iktisadı alanındaki çalışmaların son yıllarda hızla geliştiğini, ancak sistematik sorunların hâlâ devam ettiğini ifade ederek, faizi ortadan kaldıran ve zekâtı kurumsal bir zemine oturtan yapıların bu sorunlara kalıcı çözümler sunabileceğini vurguladı.
İLKE Yönetim Kurulu Başkanı Av. Ahmet Sait Öner, Türkiye’nin finansal katılım alanında bir merkez olma yolunda ilerlediğini vurgulayarak, emeğe değer veren ve yapısal sorunlara kalıcı çözümler sunan bir sistem inşa etmeyi hedeflediklerini ifade etti.
Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi Başkanı Ahmet Burak Dağlıoğlu, Fintech uygulamalarını güçlendirerek İstanbul Finans Merkezi’ni bölgesel bir finans merkezi hâline getirmeyi hedeflediklerini; uzun vadede ise küresel bir merkez olmayı amaçladıklarını belirtti. Toplumsal farkındalığı artırmak ve finansal okuryazarlığı güçlendirmek için bir müfredat hazırladıkları haberini vererek zirve gibi önemli etkinliklerin katılım finansın gelişimine önemli katkı sağladığını vurguladı.
T.C. Merkez Bankası Denetleme Kurulu Üyesi Dr. Melikşah Utku ise İslam ekonomisinde değerin yalnızca bireysel değil, aynı zamanda ahlaki ve toplumsal bir boyuta sahip olduğunu ve fayda ve sorumluluğun da aynı denklemin iki yüzünü oluşturduğunu ifade etti.
Vakıf Katılım Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Servet Bayındır da İslam iktisadının, inançtan ibadete, ahlaktan toplumsal yaşama kadar hayatın her alanını kapsayan bütüncül bir kavram olduğuna dikkat çekti. Türkiye’nin İslami finansın merkezi olma potansiyeline sahip olduğunu; bu sebeple de başlıca sosyal finans alanları olmak üzere kapsayıcı bir mevzuata ihtiyaç olduğunu vurguladı.
Açılış konuşmalarının ardından, İslam İktisadı ve Finansı alanında yürütülen çalışmalar ödüllendirildi ve ödüller sahiplerine takdim edildi.
İslam İktisadı Katkı Ödülü, alana teorik ve pratik olarak önemli katkılar sağlayan Prof. Dr. Hamdi Döndüren’e verildi. İslam İktisadı Araştırma Ödülü, “Maqāsid al-Sharī‘a in Islamic Finance: A Critical Analysis of Modern Discourses” başlıklı makalesiyle Doç. Dr. Necmeddin Güney’in oldu. İslam İktisadı Tez Ödülü, “Budgetary Impacts of Zakat Potential and Tax Reforms in Türkiye: An Islamic Economics Perspective” başlıklı teziyle Dr. Safa Yıldıran’a takdim edildi. İslam İktisadı Eğitim Ödülü ise klasik İslam finansını çağdaş finansal teknoloji (fintech) ile birleştirmeyi hedefleyen “Finans Genç Projesi” ile Önder İmam Hatipliler Deneği’ne verildi.
Ödül töreninin ardından zirve, iki salonda eş zamanlı olarak düzenlenen panellerle devam etti. Akademi ve iş dünyasının katılımıyla gerçekleşen 8 oturumda, İslam iktisadı ve İslami finans çeşitli konular çerçevesinde kapsamlı şekilde tartışıldı.
Gerçekleştirilen panellerde akademisyenler, saha uzmanaları ve sektör temsilcileri, İslam iktisadının potansiyelinin hayata geçirilmesi için kritik bilgiler, stratejik öneriler ve uygulamadaki tecrübelerini katılımcılarla paylaştı.
Genel salonun ilk paneli, Doç. Dr. Erhan Akkaş’ın moderatörlüğünde “İslam İktisadında Yön Arayışı ve Güncel Yaklaşımlar” başlığıyla gerçekleştirildi. Panel, İslam iktisadının temel prensipleri çerçevesinde günümüz ekonomik sorunlarına ışık tutmayı ve sürdürülebilir finansal çözümler üzerinde tartışma zemini oluşturmayı hedefledi. Panelde Hamad Bin Khalifa Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Aysan, Financial Group Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Mohamad Hammour, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi Cem Korkut ve Tazkia Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murniati Mukhlisin değerli katkılarıyla katılımcılarla buluştu. Katılımcılar, farklı bakış açıları ve güncel yaklaşımlarla İslam iktisadındaki fırsat ve zorlukları derinlemesine tartışma fırsatı buldu.
İkinci panel, Dr. Öğretim Üyesi Murat Yaş moderatörlüğünde “Katılım Finans Uygulamaları Işığında İktisadi Adaleti Sağlamak” başlığı altında gerçekleştirildi. Panelde, Cumhurbaşkanlığı Yatırım ve Finans Ofisi Başkanı Dr. Takın Akın, Sebelas Maret Üniversitesi’nden Dr. Tastaftiyan Risfandy, Sakarya Üniversitesi’nden Doç. Dr. Hakan Aslan ve İslami Finansal Kuruluşlar Muhasebe ve Denetim Organizasyonu’ndan M. Farrukh Raza bilgi ve deneyimlerini katılımcılarla paylaştılar.
Üçüncü panel, “Türkiye’de Katılım Finansın Kırk Yıllık Birikimi” teması çerçevesinde gerçekleştirildi. Panel, Dr. Mustafa Dereci moderatörlüğünde yapıldı. Panele, Hayat Finans Yönetim Kurulu Üyesi Osman Akyüz, TKBB Danışma Kurulu Üyesi Temel Hazıroğlu, TKBB Genel Sekreteri İsmail Vural ve Kuveyt Türk Genel Müdür Yardımcısı Dr. R. Ahmet Albayrak önemli katkılarda bulundular.
Dördüncü panel, Doç. Dr. Abdulkadir Atar moderatörlüğünde “İslam İktisadında Finansman, Yatırım ve Sigorta Modelleri: Beklentiler ve Gerçekler” başlığıyla gerçekleştirildi. Panelde, Albaraka Türk Genel Müdür Yardımcısı Serhan Yıldırım, Katılım Emeklilik Fon Operasyonları, Varlık Yönetimi ve Ekonomik Araştırmalar Direktörü Fatih İlker Yiğit, Türkiye Katılım Hayat Yöneticisi Ahmet Cihat Erdoğan ve Karzı Hasen Vakfı Mütevelli Heyet Başkanı Mehmet Koca panelist olarak yer aldı. Panel, İslam iktisadında finansman, yatırım ve sigorta modellerinin teorik beklentiler ile uygulamadaki gerçekleri arasındaki farkları ele alarak, sektörün mevcut durumu ve geleceğe yönelik fırsatlarını tartışmaya imkan sağladı.
Genel salonun beşinci ve son paneli, Dr. Öğretim Üyesi Said Bozik moderatörlüğünde “İslam İktisadı ve Katılım Finansta Güven, Teknoloji ve Sürdürülebilirlik” başlığıyla gerçekleştirildi. Panelde, TKBB Genel Sekreter Yardımcısı Fatma Çınar, DK Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Esma Karabulut ve Ethis Kitle Fonlama Platformu Yönetici Ortağı Khaled Fouad, İslami finans alanındaki güncel deneyimlerini ve geleceğe yönelik önerilerini katılımcılarla paylaştılar. Panel, özellikle katılım finansında güvenin tesis edilmesi, teknolojik yeniliklerin uygulanması ve sürdürülebilirlik yaklaşımlarının önemi konularına odaklanarak sektöre yol gösterici perspektifler sundu.
Akademik salonda ise üç oturum gerçekleştirildi. Bildiri sunumlarının yapıldığı ilk oturumun moderatörlüğünü Dr. Ozan Maraşlı üstlendi. Bu oturumda, Dr. Safa Yıldıran “Budgetary Impacts of Zakat Potential and Tax Reforms in Türkiye: An Islamic Economics Perspective”, Dr. Şeyma Özel Kabaoğlu “Proto-Islamic Banks in the Late Ottoman Empire: What We Forgot, How We Forgot, and Why It Matters” ve Dr. Osman Keleşoğlu “Examining The Impact of Personal Resources and Perceived Supervisor Support on Work Engagement Among Turkish Islamic Banks’ Employees” başlıklı bildirilerini sundular.
Akademik salonun ikinci oturumu, İstanbul Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Batuhan Buğra Akartepe moderatörlüğünde gerçekleştirildi. Oturumda Prof. Dr. Ömer Solak “Klasik İslam Edebiyatında İktisadi Tasavvurlar: Zekât, Vakıf ve Helal Kazanç Temsilleri”, Dr. Gökhan Günay “Finansal Kiralamanın Klasik İcâre Teorisiyle İlişkisi: Fıkhî Temellendirme Sorunu ve Yöntem Arayışı”, Dr. Muhammed Çıtak “Katılım Endeksi Bağlamında Arındırma ve Merkezi Hesaplama Sistemi Önerisi”, Dr. Serdar Özalp “Katılım Bankalarında Uygulanan Borç Yapılandırma Yöntemlerinden Vefa Sözleşmesinin Analizi” ve Prof. Dr. Nurettin Öztürk “Katılım Bankacılığında Sermaye Piyasası Ürünlerinin Gelişimi: Yatırım Fonları Özelinde Bir İnceleme” başlıklı bildirilerini sundular; oturum, klasik ve modern İslam iktisadı perspektifinden katılım bankacılığı uygulamaları ve finansal araçların geliştirilmesini detaylı biçimde ele aldı.
Akademik salondaki sunumlar TÜBİTAK projeleri oturumu ile sonlandı. Esma Vatandaş’ın moderatörlüğündeki oturumda Dr. Salih Ülev “İslam İktisadı ve Finansı Alanında Proje Nasıl Yazılır? Bir TÜBİTAK 3005 Projesi Tecrübesi” ve Dr. Ali Can Yenice “Katılım (İslami) Sosyal Finansta Karz-ı Hasen: Potansiyelinin Keşfedilmesi, Etki Analizlerine Dayalı Sürdürülebilirlik Politika Rehberi Geliştirilmesi” başlıklı sunumlarını katılımcılarla paylaştılar; oturum, TÜBİTAK proje yazım süreçleri ve İslami sosyal finans alanında yenilikçi ve sürdürülebilir politika önerilerinin geliştirilmesine odaklandı.