Faizsiz konut ve taşıt edindirmeyle ilgili i tasarruf finansman şirketlerinin denetim altına alınmasına ilişkin kanun teklifi yapılan bazı değişikliklerle Mecliste kabul edildi. Konut ve taşıt dışında çatılı işyeri de sisteme dahil edilirken, kanunun yürürlük tarihinden önceki sözleşmeler için öngörülen ‘tadil’ şartı önergeyle tekliften çıkarıldı.

Kabul edilen değişiklik önergesine göre; durumlarını Kanun hükümlerine uygun hale getirerek intibak eden tasarruf finansman şirketleri Kanunun yürürlük tarihi öncesinde akdettikleri tasarruf finansman faaliyeti kapsamındaki sözleşmeler söz konusu Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine göre tadil olmaksızın uygulanmaya devam edecek. 1 Ocak 2025 tarihine kadar yapılacak sözleşmelerde satıcı konumundaki üçüncü kişilere hesaben ödeme ve tevsik edici belge şartı aranmayacak.

BDDK  denetimine giriyorlar

Meclis’de kabul edilen Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna göre, tasarruf finansman şirketlerinin asgari sermaye tutarı 100 milyon lira olacak. Şirketlerin kuruluş izinleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) en az 5 üyesinin aynı yöndeki oyuyla verilecek. Tasarruf finansman şirketleri yalnızca konut, çatılı iş yeri veya taşıt ediniminden doğan borçları finanse edebilecek.

Tasarruf finansman şirketlerinin birleşme, devir, bölünme ve iradi tasfiyeleri; BDDK’nin denetiminde, mevcut yükümlülüklerini yerine getirebileceğine ilişkin bir plan sunması, müşterilerine olan finansman yükümlülükleri dahil olmak üzere tüm yükümlülüklerinin yerine getirilmesi şartıyla gerçekleşebilecek. Bu şirketler, tasfiye sürecinde yeni müşteri edinemeyecek, sunulan plana uyulmaması veya söz konusu işlemlerin müşteri hak ve menfaatlerini zarara uğratacağının tespiti halinde BDDK kararıyla iradi tasfiye izni iptal edilecek. Şirketlerin aktif kalitesinin ve gelir-gider dengesinin bozulduğunun tespit edilmesi halinde BDDK  şirketten ilave tedbirler alması isteyebilecek.

Müşteri 14 gün içinde cayabilecek

Müşteri, sözleşme imzalanmasını takip eden 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin cayma hakkına sahip olacak. Bu durumda katılım bedeli dahil tüm tasarruf geri ödenecek. Cayma ve sözleşme fesih hakkına aykırı işlem yapılması halinde, 62 bin 500 liradan az olmamak üzere aykırılık oluşturan işlem tutarının 5 katına kadar idari para cezası uygulanacak.

İzin almadan faaliyet göstermenin cezası 5 yıla kadar hapis

Alınması gereken izinleri almaksızın tasarruf finansman faaliyetlerinde bulunan kişiler, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacak. Kendisine devredilmiş koruma ve gözetimiyle yükümlü olduğu para,  senet veya diğer malları  zimmetine getiren tasarruf finansman şirketi yönetim kurulu başkan, üyeleri ve diğer mensupları, 6 yıldan 12 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası verilecek. Suçun, zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlenmesi halinde faile 12 yıldan 18 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezası verilecek.

Yasa teklifinin görüşmelerinde verilen önergeyle izinsiz bankacılık faaliyetinin internet aracılığı ile işlenmesi halinde Kurum tarafından içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı verilebilmesine ilişkin madde tekliften çıkarıldı.

SEKTÖR OLUMLU BAKIYOR

“Sistemin konut ve otomobil satışı içindeki payı artacak”

Faizsiz ev ve araç edindirme ile ilgili uzun süredir beklenen yasa, sektörün önde gelen temsilcileri tarafından olumlu karşılandı. Sektör temsilcileri yasanın beklentilere uygun çıkarak,  yasal süreçle birlikte sektörün bundan sonra daha fazla insanı ev ve araba sahibi yapacağını belirttiler.

Yasayla birlikte faizsiz sistemde yeni bir döneme girildiğini belirten Emin Grup Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı M. Musab Üstün, yasal statünün kazanılmasıyla sisteme güvenin ve sistemin konut ve araç satışlarındaki payının artacağını dile getirdi. Üstün, “Sistemin korunmasını ve önünün açılmasını sağlayan yasanın çıkmasında emeği geçenlere teşekkür ediyorum. Düzenleme ile 30 yıldır işleyen tasarrufa dayalı faizsiz finansman sistemi yasal bir statü haline getirilerek ülkemize kazandırılmış ve vatandaşlarımızın hizmetine sunulmuş oldu. Meclis’ten geçen yasayla birlikte sektör için süreç beklenildiği gibi noktalandı. Bundan memnuniyet duyuyoruz. Artık yeni başlayan dönemde vatandaşlarımıza daha fazla hizmet ederek ülkemizin ekonomisine sağladığımız katkıları artırmaya odaklanmalıyız” açıklamasında bulundu.

 6 aylık uyum süreci verildi

Yasa süreçlerinin tamamlanmasıyla yeni dönem için uyum çalışmalarına geçileceğini belirten M. Musab Üstün, sermaye gücüne sahip, kurumsal bir yapısı olan ve yasayla getirilen diğer yükümlülükleri karşılayan şirketlerle sektörün büyümesinin ve çok daha iyi noktalara taşınmasının mümkün olacağını belirtti. Üstün, “Yasayla getirilen yükümlüklerin, belirlenen 6 aylık uyum sürecinin başlamasıyla birlikte sektöre girmeye çalışan, sermaye gücü ve bu alanda belirli bir geçmişi olmayanların önünde bir bariyer olabileceğini düşünüyoruz. Böylelikle köklü ve tecrübeli firmaların içinde olduğu daha şeffaf bir dönem başlayacak. BDDK denetimleriyle sektördeki faaliyetlerin sonuçlarının raporlanması, sistemin devlet otoritelerince kontrol edilebilir hale gelmesi güven unsurunun güçlenmesini sağlayacaktır” dedi.

Akbal: Biz de regülasyon istiyorduk

Tasarrufa dayalı faizsiz finansman sisteminin, özellikle faiz hassasiyeti bulunan ya da banka kredisindeki ek faiz maliyetini yüklenmek istemeyen kesimler tarafından ilgi gördüğünü belirten Fuzulev Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Akbal, “Son 4-5 yılda sektöre art arda giren firmaların etkisiyle bu alanda faaliyet gösteren firma sayısı 100’e ulaştı. Sistem dahilindeki katılımcı sayısının ise 350 bin civarında olduğu tahmin ediliyor. Son yıllarda artan talep, bu alanda faaliyet gösteren firma sayısında da hızlı bir artışı beraberinde getirmiş durumda. Hükümetin de dikkatini de çekmeye başlamıştı, ki biz de regülasyon istiyorduk. Nihayetinde Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi. Bu çok değerli” dedi. Konut alımlarında son yıllarda alternatif bir enstrüman olarak yoğun ilgi gören faizsiz finansman sistemi, Türkiye’deki toplam konut satışlarından yüzde 15’e yakın pay aldığını belirten Akbal, “Sistemin yasal güvenceye kavuşmasıyla birlikte bu oranın beş yıl içinde yüzde 30’a çıkmasını öngörüyoruz” diye konuştu.

 Kolo: Sisteme girecek vatandaş sayısını artıracak

Türkiye’de birçok insanın kolaylıkla ev, iş yeri ve araç sahibi olmasını mümkün kılan sistemden şimdiye dek yaklaşık 250 bin kişinin yararlandığını aktaran Yapı Tasarruf Finansman Derneği Kurucu Genel Başkanı ve Finansevim Yönetim Kurulu Başkanı Serdar Kolo. “Devlet güvencesi sayesinde, sistemden faydalanması beklenen vatandaşların sayısında ciddi bir artış yaşanması bekleniyor” dedi.

Serdar Kolo, “Hayata geçirdiğimiz çalışmalar ve kurumsal kadrolarımız sayesinde kurulduğumuzdan bu yana iş süreçlerimizi mevcut düzenlemeye uygun halde işletiyoruz. İnsanlara güven vermeye ve hayatlarını iyileştirmeye yönelik çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Söz verdiğimiz tarihte, hiç aksatmadan yaptığımız tahsisatlar ile müşterilerimize bugüne kadar vermiş olduğumuz güveni, yasanın kabul edilmesiyle birlikte taçlandırmış bulunuyoruz. Bu yeni dönem ve düzenlemeler ile, bizimle aynı yolda yürümek isteyecek vatandaşlarımızın sayısının çok daha artacağına inanıyoruz. Bu vizyon çerçevesinde, yasanın hayata geçirilmesi için emeği geçen herkese teşekkürlerimizi sunarız” dedi.

Telli: Sektörde yeni bir dönem başlayacak

Yapılan düzenleme ile sektörün yeni bir döneme gireceğine dikkat çeken Birikimevim Yönetim Kurulu Başkanı Osman Telli, kurulacak mekanizmanın sadece şirketlerin değil tüketici haklarının da koruyacağının altını çiziyor. Tasarruf finansmanının özellikle dar gelirli kişilerin küçük tasarruflarını sisteme dahil ederek konut ve araç edinebilmesi için iyi bir yöntem olduğunu belirten Telli, yasa ile birlikte bu modelin finansal bir enstrüman olarak yerini bulmasının sevindirici olduğunu söyledi. Finansal şirketlerin, belli bir disiplin içerisinde, denetime açık bir şekilde ve risk yönetimi yaparak çalışmasının bir zorunluluk olduğunu belirten Telli, “Birikimevim olarak yola çıkarken regülasyona tabii yapıların altyapısına uygun bir kurgu geliştirmeye çalıştık. Bu nedenle uluslararası standartlara uygun finansal çalışmalar yapılarak bilgi teknoloji yatırımı, bilgi güvenliği, risk yönetimi ve iç kontrol anlamında gerekli hazırlıklarımıza da yaparak Birikimevim’i sürece hazır hale getirdik” dedi.