ADAM – İslam İktisadı Okulu

İslam, hayatın bütününü kapsayan bir sosyal düzeni kendi bünyesinde barındırmaktadır. Bu sosyal düzen kendi içinde siyasi, ekonomik, toplumsal, kültürel vb. alt sistemlerden oluşmaktadır. Bu alt sistemleri şekillendiren düzenlemelerin her biri Yüce Allah tarafından; insanlığın dünyada refah ve adalete, Ahiret’te ise felaha ulaşması üzerine tasarlanmış ve Peygamberimiz Hz. Muhammed(sav) tarafından bizlere detaylı bir şekilde açıklanmıştır.

İktisat; insan davranışlarını üretim, tüketim ve dağıtım ilişkileri açılarından inceler. Bu bağlamda             insanın ihtiyaçlarını karşılamada yapılan her türlü faaliyeti içerir. Allah’ın, insanlığa ihtiyaçlarını gidermeleri için emanet etmiş olduğu kaynakların işleniş, üretim, dağıtım ve tüketim süreçlerinin içinde bulunulan toplumun yapısına ve dünya görüşüne göre değiştiği yadsınamaz bir gerçektir. Yani her alem tasavvurunun/dünya görüşünün kendine göre bir iktisat anlayışı/paradigması ve dolayısıyla kendine has bir ekonomik sistemi olabilir.

Bununla birlikte bir ekonomik sistemi oluşturan üç temel dinamik vardır. Bunlar ideoloji, bu ideolojiden elde edilmiş aksiyomlar ve sistemin işleyiş prensipleridir. Derinlemesine incelendiği zaman İslam’ın ideoloji ve aksiyom bakımından iktisadi anlamda zengin bir potansiyele sahip olduğu rahatlıkla fark edilecektir. Fakat uygulanan bir ekonomik sistem olabilme serüveninde en önemli süreçlerden birisi sistemin işleyiş prensiplerinin sistematik olarak oluşturulmasıdır.

Bütün bunlar ışığında son yüzyıllarda dünyanın içinde bulunduğu ekonomik buhranların, fakirliğin, Allah tarafından emanet edilen kaynakların dağıtım ve bölüşümünüdeki adaletsizliğin, gelişmişlik düzeyi algısının ve iktisat ilminin  metodoloji olarak benimsediği maddeye indirgenmiş mekanik yaklaşımın sonuçları insanlık tarafından acı bir şekilde tecrübe edilmektedir. İşte tam bu noktada iş İslam’ı ekonomik hayata “hakim kılarak” dünyanın uzun zamandır fazlasıyla ihtiyaç duyduğu “Adil Düzeni” tesis etmek isteyen İslam ekonomistlerine/iktisatçılarına düşmektedir.

• “ADAM İslam İktisadı Okulu” 2 yıl sürecek bir program olarak tasarlanmıştır. Bu açıdan katılımcılardan, derse katılım ve düzenli çalışma/okuma hususunda disiplin ve ciddiyet göstermeleri beklenmektedir.
• Programın amacı nicelikten ziyade, nitelikli İslam ekonomistlerinin yetişmesine katkıda bulunmaktır. Bu bağlamda lisans, yüksek lisans ve doktora aşamasındaki adaylar programa başvurabileceklerdir. Tercihen yüksek lisans ve doktora öğrencileri programa kabul edileceklerdir.
• Programın ilk senesinde “İslam İktisadı’na Giriş”, “İslam İktisat Fıkhı” ve”Seminer” dersleri; ikinci senesinde ise “İslam İktisadi Düşünce Tarihi”, “İslam İktisadı Okumaları” ve “Seminer” derslerinin verilmesi planlanmaktadır.
• Her katılımcıdan program süresince İslam İktisadı hakkında kendi seçeceği bir konu üzerine en az 1 makale yazması beklenecektir. Makale yazımı süresince katılımcılardan belirledikleri konu üzerine detaylı ve geniş bir araştırma yapmaları beklenecektir. Makale yazımı süreci dersi verecek hoca ve asistanlar tarafından kontrol edilecek ve yönlendirilecektir.
• Programa katılacak olanların “Medeniyet Klasikleri” programına da devam etmeleri önemle tavsiye edilmektedir.

Dersler:

1-İslam İktisadı’na Giriş

Prof. Dr. Arif Ersoy

“İslam İktisadı’na Giriş” dersi, İslam’ın ekonomik prensiplerinin, temel ekonomik kavramlarının, yaklaşımları ve kurumlarının incelenmesini kapsamaktadır. Ders boyunca İslam’ın ekonomik problemlere sunduğu çözümlerin, diğer ekonomik sistemlerin sunduğu çözümler ile karşılaştırmalı olarak ele alınması ve değerlendirilmesi öngörülmektedir. Bununla birlikte İslam İktisadı’nın tanımı, amaçları ve  yöntemi gibi konuların incelenmesini de kapsamaktadır.

Yıl boyunca “İslam İktisadı’na Giriş” dersinde işlenecek konular aşağıdaki gibidir;

• İktisadi Açıdan Kainat ve İslam
• İktisadi Açıdan Kainat ve İnsan(Fert, Toplum ve Devlet Boyutları)
• Devletin Kurumsal Yapısı
• İslam İktisadı’nın Tanımı ve Amaçları
• İslam İktisadı’nın Kurumsal Yapısı
• Üretim Faktörleri
• Üretim
• Dağıtım-Paylaşım
• Sermaye Oluşumu
• Teşkilatlanma

2-İslam Hukuku ve İktisat

Doç. Dr. AbdurRahman Candan

Bu ders katılımcılarda İslam Hukuku/Fıkıh hakkında bir temel altyapı oluşturmak ve fıkhın iktisat ile ilgili hükümlerinin ve meselelerinin incelemesini kapsamaktadır. İslam’ın, iktisat alanının kapsadığı ve ilişki içinde olduğu bütün alanlarda getirdiği hükümlerin, hükümlerin amaçlarının ve sonuçlarının Kur’an ve Sünnet’ten deliller ile incelenmesini de içermektedir.

3- Seminer

(Katılımcılar)

Seminer dersi kapsamında  katılımcılardan gönüllü olanların 20 dakikalık sunumlar yapmaları ve ardından diğer katılımcılar ile 30 dakikalık bir müzakere gerçekleştirilmesi öngörülmektedir. Böylece inşAllah İslam İktisadı ile ilgili konularda farkındalık oluşabilecek, katılımcıların bilgi seviyesi artacak ve konu üzerindeki ilgileri de gelişebilecektir. Aynı zamanda literatür ve özgüven anlamında da katkıda bulunabilecek bir niteliktedir.

Rabbimizden bu çalışmayı hayırlı ve bereketli kılmasını niyaz eder, İslam İktisadı’na sahip çıkan ve geliştiren nitelikli araştırmacıların yetişmesine vesile kılmasını dileriz.