Sermaye yeterliliği standart oranı (SYR), özkaynaklar toplamının kredi riskine esas tutar, operasyonel riske esas tutar ve piyasa riskine esas tutar toplamından oluşan toplam riske esas tutara (TRET) bölünmesi suretiyle bulunan yüzdesel değeri ifade etmektedir. Tanımdan da anlaşılacağı üzere bu oran, özkaynaklar, kredi riskine esas tutar (KRET), operasyonel riske esas tutar (ORET) ve piyasa riskine esas tutar (PRET) olmak üzere 4 bileşenden oluşmaktadır.
Sermaye yeterliliği standart oranının pay kısmında bulunan özkaynaklar, ana sermaye ve katkı sermaye toplamından yapılan indirimlerin çıkartılması ile elde edilen tutarı ifade etmektedir. Ana sermaye, çekirdek sermaye ve ilave ana sermaye toplamıdır. Sermaye benzeri borç tutarını da ihtiva eden katkı sermaye ise ana sermayeyle birlikte sermaye toplamını oluşturmaktadır.
Sermaye yeterliliği standart oranının payda kısmında yer alan kredi riski, kredi müşterisinin yapılan sözleşme gereklerine uymayarak, yükümlülüğünü kısmen veya tamamen zamanında yerine getirememesinden dolayı bankanın maruz kalabileceği zarar olasılığıdır. (BDDK/b, 2006) Kredi riskine esas tutar, kredi riski nedeniyle maruz kalınabilecek zararlara karşı bulundurulması gereken özkaynak miktarının tespitinde dikkate alınacak tutarı ifade etmektedir. Kredi riskine esas tutar, standart yaklaşım veya içsel derecelendirmeye dayalı yaklaşımlar ile hesaplanmaktadır. (BDDK, 2014)
Yine sermaye yeterliliği standart oranının payda kısmında bulunan operasyonel risk, yetersiz veya başarısız iç süreçler, insanlar ve sistemlerden ya da harici olaylardan kaynaklanan ve yasal riski de kapsayan zarar etme olasılığıdır.
Operasyonel riske esas tutar, operasyonel risk nedeniyle maruz kalınabilecek zararlara karşı bulundurulması gereken özkaynak miktarının tespitinde dikkate alınacak tutardır. Operasyonel riske esas tutar, temel gösterge yöntemi, standart yöntem veya ileri ölçüm yaklaşımları ile hesaplanmaktadır. (BDDK, 2014)
Sermaye yeterliliği standart oranının payda kısmında bulunan piyasa riski ise, bankanın genel piyasa riski, kur riski, spesifik risk, emtia riski, takas riski ve alım satım hesaplarındaki karşı taraf kredi riski nedeniyle maruz kalabileceği zarar olasılığıdır. Piyasa riskine esas tutar, piyasa riski risk nedeniyle maruz kalınabilecek zararlara karşı bulundurulması gereken özkaynak miktarının tespitinde dikkate alınacak tutardır. Piyasa riskine esas tutar, risk ölçüm modelleri veya standart metot ile hesaplanmaktadır. (BDDK, 2014)
Kaynak: Dergi Park