Geçtiğimiz günlerde Resmi Gazetede Katılım Bankacılığının fon kullandırma yöntemlerine yönelik yeni bir düzenleme yayımlandı. Bu düzenlemeye göre Türkiye’deki Katılım Bankacılığı sistemi resmi anlamda İslami Finans fon kullandırma yöntemlerini uygulamaya başlayacak.
Bu fon kullandırma yöntemleri neleri içeriyor?
a) Satım yöntemleri: Finansman sağlama amacıyla müşterinin ihtiyaç duyduğu her türlü maddi ve gayri maddi mallar ile hak ve hizmetin, bedeli satıcıya ödenerek tedarik edilmesi işlemidir. Satım yöntemleri; kâr beyanı ile satım (murabaha), kârsız satım (tevliye), pazarlık usulüyle satım (müsaveme), peşin ödemeli satım (selem), açık hesaplı satım (isticrar), kâr beyanı ile emtia satımı (teverruk) ve eser sözleşmesi (istisna) türlerinden oluşur.
b) Kiralama yöntemleri: Tüketilmeden kullanılabilen bir varlığın menfaatinin finansman sağlama amacıyla belirli bir süre için müşteriye bırakılması işlemidir. Kiralama yöntemleri; adi kiralama, finansal kiralama, faaliyet kiralaması, ürün kiralaması ve işgücü kiralaması türlerinden oluşur.
c) Ortaklık yöntemleri: Gerçek veya tüzel kişilerin tüm faaliyetlerinden, belirli bir faaliyetinden veya belirli bir malın mülkiyetinin edinilmesinden doğacak kâr ve zarara katılmak üzere finansman sağlama amacıyla müşterilerle ortaklık kurulması işlemidir. Ortaklık yöntemleri; emek-sermaye ortaklığı (mudarebe), kâr-zarar ortaklığı (müşareke), yatırım ortaklığı (girişim sermayesi), mülkiyet ortaklığı, zirai ortaklıklar türlerinden oluşur.
ç) Vekâlet yöntemleri: Müşteri ile imzalanan vekâlet sözleşmesi kapsamında kârın tamamı veya önceden belirlenmiş belirli bir kısmı ile zararı bankaya ait olmak üzere, gelir getirici bir faaliyeti için finansman sağlama amacıyla müşterinin vekil olarak yetkilendirilmesi işlemidir. Vekâlet yöntemleri, adi vekâlet ve yatırım vekâleti türlerinden oluşur.
d) Diğer yöntemler: Karşılıksız ödünç (karz-ı hasen), kefalet, garanti, vaat, ödül vaadi (cuâle) türleri ile Kurulca belirlenecek diğer yöntemlerden oluşur.
İslami Finans İçin Büyük Kazanım
İslami Finans anlamında hali hazırda uygulanan Katılım Kankacılığındaki fon yöntemleri bazı noktalarda yeterli görülmüyordu. Bu yönetmelikle birlikte özellike mudarebenin yani girişimci ve sermayedar ortaklık modelinin yasal zeminde uygulanması mümkün oldu. Buna ek olarak karzı hasenin de artık resmi anlamda fon kullandırma yöntemleri arasına alınma Katılım Bankacılığı konusundaki birçok soruya cevap olacak.