Günümüzde giderek önem kazanan bir bilim dalı olarak Uluslararası Politik Ekonomi (UPE), politika ile ekonomi arasındaki etkileşimi teorik ve metodolojik bir çerçevede açıklamak temeline dayanmaktadır. Sosyal bilimler alanında kısa bir tarihi geçmişe sahip olsa da, her geçen gün daha da önem kazanan bir bilim dalı haline gelmiştir. Politik sistem ile ekonomik sistemin bir arada çalıştığı bir bilim dalı olarak UPE, ülkemizde akademik düzeyde birçok bağlamda sıkça kullanılmaktadır. Bu alanda bazı üniversitelerimizde lisansüstü düzeyde programlar açılmıştır, ancak Batı’daki üniversitelerin aksine ülkemizde bu alanda yeterince çalışma yapılmadığı ve hatta uluslararası iktisat ya da uluslararası ilişkiler disiplini içinde bir alt alan olarak varlığını sürdürdüğü görülmektedir.

Soğuk Savaş yıllarındaki güvenlik kaygısı, uluslararası ilişkilerde Realizm’i ön plana çıkarmıştır ve 1970’li yıllardan itibaren de uluslararası ilişkiler, araştırmalarını Realizm’in sınırları (güvenlik, savaş, barış, ittifaklar, caydırma vb. konular) içine hapsetmiştir. İşte tam bu noktada, duyulan ihtiyaca cevap olarak UPE kendisini göstermiştir. Daha açık bir ifade ile UPE, devletlerin salt siyasal aktör olduğu yönündeki Realist düşünceyi sarsarak, devletlerin artık sadece içi boş bir güç ve güvenlik peşinde olamayacaklarını öne sürmüştür. Çünkü UPE’ye göre her siyasal çabanın bir ekonomik gerekçesi bulunabileceği gibi, her ekonomik girişimin de bir siyasal yansıması olabilecektir. Buna bağlı olarak da UPE alanında araştırma yapan kişiler, politik sistem ile ekonomik sistemin arasında birini diğerine öncelikli veya üstün kılan herhangi bir anlayışın olamayacağını ve hatta bu iki sistemin birbiriyle ilişkili olarak ele alındığında daha iyi anlaşılabilecekleri bakış açısını öne sürmüşlerdir.

Kaynak: Politika-Ekonomi Kesişmesi: Yeni Bir Bilim Dalı Olarak Uluslararası Politik Ekonomi, Arzu AL