Geçen sene “İslam İktisadı Perspektifinden Sosyal Adalet” konusu ile düzenlenen İslam İktisadı Atölyesi’nde bu sene konu “faiz”di. Atölye, açılış konferansıyla 29 Mayıs Üniversitesi İSAM konferans salonunda başladı. Faizin enine boyuna tartışıldığı atölye ise İlke İslam İktisadı Araştırma Merkezi (İKAM), İlmi Etüdler Derneği (İLEM), Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği ve Sakarya Üniversitesi İslam Ekonomisi ve Finansı Uygulama ve Araştırma Merkezi (İSEFAM) tarafından Sakarya Üniversitesi’nde düzenlendi.
Faizin ortadan kalkması yeni bir medeniyet inşasıyla mümkün
Açılış konferansında İslam iktisadının öncülerinden Ahmet Tabakoğlu hoca, bu alanın aslında yeni olmadığını, Osmanlı’nın son zamanlarından itibaren kendi iktisadımıza yönelik yayınların ortaya çıktığını ve bunlardan birinin Ahmet Mithat Efendi’nin Ekonomi-Politik adlı eseri olduğunu vurguladı. İttihad ve Terakki döneminde çeşitli dergilerde yayınlanan makalelerin de konu ile alakadar olduğundan ancak ihmal edildiğinden bahsetti. Türkiye Cumhuriyetinde alana ilk katkı yapanlardan birinin Sabri Ülgener olduğunu ve bunun da pek bilinmediğini söyledi. Faizsiz bankacılık alanında Namık Zeki Aral’ın yazılar yazdığını ve onun Rahşan Ecevit’in babası olduğunu da pek kimsenin bilmediğini zikrederek iktisadi tarihimizde boşlukta kalan noktaları vurguladı. Ancak Tabakoğlu hocanın vurguladığı asıl mesele faizin ortadan kalkması için yeni bir uygarlığın inşasının söz konusu olduğu üzerineydi. Yeni bir medeniyetin inşası olmadan sadece faizden değil diğer gayr-i İslami şeylerden de kurtulmanın zor olacağını beyan etti.
Ardından Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumu (BDDK) başkanı Mehmet Ali Akben, Türkiye’deki faizsiz bankacılığın geçmişinden bahsetti. Kendisinin de sektörün eski çalışanlarından biri olduğunu vurgulayarak faizsiz bankacılığın gelişmesi için çalıştıklarını ifade etti. Her şeyin başına “İslam” koyarak kolaycılığa kaçılmaması gerektiğini söyledi ve “Katılım Bankacılığı” kavramsallaştırmasına dikkat çekti. Faizsiz finans sektörünün geleneksel faizli finans karşısında ilerleyen yıllarda gelişmesini arzu ettiklerini ve BDDK bünyesinde başlattıkları çalışmalarla birlikte bunu desteklediklerini ifade etti. Ancak halkımızın domuz etine gösterdikleri hassasiyeti faize karşı göstermediklerini üzülerek yaşadığı bazı hatıralarla belirtti. Biz Müslümanların, özel ve ticari hayatımızda faizsizlik hassasiyetini mutlaka edinmemiz gerektiğini esefle bildirdi.
Borç yiğidin prangası
Malezya’dan gelen Mabid Ali Al-Jarhive ise INCEIF Üniversitesi’nde yaptıkları faaliyetlere değinerek oradaki İslami finans derslerini anlattı. Bir dönem boyunca anlattığı İslam makro-ekonomisinin yetmediğini, aslında anlatılması gereken çok şey olduğunu söyledi. Aynı zamanda faizin insan uygarlığına verdiği zararı ekonomik ve finansal açıdan açıkladı. Faizsizlik konusunda kanunun, hukukun önemli olduğunu vurguladı.
İGİAD başkanı Ayhan Karahan ise bir iş adamı olarak sektörde faiz konusu ile sık sık karşılaştığını belirterek faizin haramlığı ile alakadar ayet-i kerimelerle konuya giriş yaptı. İslam’da malın korunmasını faizden uzak tutmak, haram maldan korumak olarak yorumladı. Faizin ülkemizde neye mal olduğunu istatistiksel verilerle birlikte göstermeye çalıştı. Özellikle Türkiye’de 2001 krizi zamanında faizin %7000’lere çıkarak nelere mal olduğunu ve bunun faturasının millete kesildiğini hatırlattı. Borcun yiğidin kamçısı olarak ifade edildiğini ancak aslında borcun yiğidin “pranga”sı olduğunu vurguladı.
Cuma günü konferansın ardından Sakarya’da iki gün boyunca Norveç, Tunus, Suudi Arabistan, Endonezya, Pakistan, Malezya gibi çeşitli ülkelerin katılımcıları ile toplamda 6 oturum ve bir özel sunum ile gerçekleşti. Atölyenin sonuç bildirgesi “Günümüzde İktisadi Problemlerin Temel Kaynağı Faizdir” başlığı ile yayınlandı. Söz konusu oturumların videolarına ise buradan erişmek mümkün.
Kaynak: Dünya Bizim